TUINTIPS & TRUCS Als ik in het Amsterdamse centrum rondloop, word ik altijd enorm blij van de geweldige geveltuinen. Het is inspirerend om te zien hoeveel liefde mensen besteden aan het verfraaien van dat piepkleine strookje voor hun huis of woonboot. Tuinieren op een reepje is een ware kunst, die je in Amsterdam kunt afkijken.
Deze blogpost is een foto-impressie van beelden die ik afgelopen jaren maakte, waarop je tips en trucs kunt zien hoe je op nog geen vierkante meter een toptuin maakt in de stad. Bovendien is een geveltuin goed voor de biodiversiteit, voor afwatering bij hoosbuien en tegen hittestress.
Ik fotografeerde voornamelijk in de Jordaan, in Amsterdam Oost rond de Wijttenbachstraat en Linnaeusstraat en in het centrum rond de Nieuwmarkt en bij het Entrepotdok. Verder: langs de Amstel in de buurt van Carré.
Tips
Amsterdamse geveltuinen Tip 1: Potten
De Amsterdamse gevel- en stoeptuiniers kiezen uiteraard massaal voor potten, kuipen en emmers en groeperen ze lukraak, of zetten ze netjes op een rijtje.
Stoeptuinieren in romantische brocante melkbussen, of in casual zwarte plastic potten. Top dat er ook een boom tussen staat.
Keurige serie blauwe glazuurpotten met narcissen en later in het jaar vast een of andere zomerbloeier.
Amsterdamse geveltuinen Tip 2: Stokrozen
De stokroos verspreidt zich als een dolle door de stad met z’n zaad. Tussen allerlei kieren weet deze tweejarige een plaatsje te veroveren. Ze maken er een vrolijke boel van.
Stokrozen groeien overal in in allerlei kleuren.
Amsterdamse geveltuinen Tip 3: Blauwe regen
Wisteria sinensis, oftewel blauwe regen, is een rappe klimmer die eind april, mei tot soms in juni bloeit met lila trossen. In Amsterdam slaat-ie lekker aan.
Amsterdamse geveltuinen Tip 4: Klimrozen
Tegel eruit, klimroos er in, liefst rood en bij de voordeur.
Amsterdamse geveltuinen Tip 5: Petunia’s
Amsterdamse geveltuinen Tip 5: Geraniums
Een bak geraniums geeft meteen een feestelijk aanzicht. En ze ruiken ook nog eens lekker, en houden muggen uit de buurt.
Trucs
Amsterdamse geveltuinen Truc 1: Fiets
Een Amsterdamse geveltuin is pas écht af met een of twee fietsen voor de deur.
Amsterdamse geveltuinen Truc 2: Pik alle ruimte die er is
Steeds vaker zie je dat geveltuiniers andere stukjes grond rondom in de straat inpikken om verder te tuinieren. Bijvoorbeeld onder bomen of andere ongebruikte meters tussen parkeerplaatsen.
Amsterdamse geveltuinen Truc 3: Kies voor rood
Misschien niet gek, maar de Amsterdammers kiezen hun bloemen vaak felrood, of felroze. Misschien omdat het vaak goed matcht met de gevel en opvalt in een levendige omgeving.
Amsterdamse geveltuinen Truc 3: Alternatieve oplossingen en gekkigheid
De stoep- en geveltuinier in Amsterdam bedenkt creatieve oplossingen om zijn groene zone uit te breiden, zoals een regenpijp om plantenpotten aan te hangen. En uiteraard ontbreekt de humor niet, met grappige details die voorbijgangers doen lachen.
Plantentips geveltuinen
Via @Groenkapitaal en Gemeente Haarlem heb ik deze planttips opgeduikeld voor geveltuiniers:
- Voorjaarsbloeiers Gevlekt longkruid, kruipend zenegroen, hondsdraf, daslook, vingerhelmbloem, bosanemoon, lelietje-van-dalen. Bloembollen, zoals blauw druifje, krokus, narcis, sneeuwklokje en tulpen.
- Vaste planten op zonnige plaatsen Grote kattenstaart, wilde marjolein, beemdkroon, zeepkruid, duifkruid, klokjes (zoals ruig klokje), bieslook, vergeet-mij-nietjes, muurbloem, ooievaarsbek (zoals beemdooievaarsbek), salie, tijm, lavendel, herfstaster.
- Vaste planten op (half) beschaduwde plaatsen Bosvergeet-mij-nietje, lievevrouwebedstro, gevlekt longkruid, kruipend zenegroen, gevlekte dovenetel, maarts viooltje, kleine maagdenpalm, vrouwenmantel, mannetjesvaren.
- Najaarsbloeiers Duizendblad, robertskruid, dagkoekoeksbloem, duifkruid, klimop.
- Klimplanten Klimop, hop, kamperfoelie, heggenrank, bosrank.