Een trend die wij spotten onder initiatieven, is het zelf in actie komen om de kwijnende natuur te redden. De nieuwsberichten over biodiversiteit zijn niet hoopgevend. Steeds meer dier- en ook plantsoorten, sterven steeds sneller uit. Elke week is daar wel wat over te doen in de media. Mensen willen daar zelf actie op ondernemen, ze voelen urgentie, en beginnen dus spontaan allerlei initiatieven.
Insecten, vogels en andere dieren sterven uit. Razendsnel: 1.000 tot 10.000 keer sneller zelfs dan de natuurlijke uitstervingsgraad. Recent was in het nieuws dat sinds 1970 populaties wilde dieren wereldwijd met 60 procent zijn afgenomen. Ook in Nederland staat de biodiversiteit onder druk. Van de oorspronkelijke biodiversiteit is nog maar 15 procent over.
Biodiversiteit, de (omvangrijke) betekenis ervan
Biodiversiteit is kortweg de verscheidenheid aan leven in een bepaald gebied – van een waterdruppel tot een compleet bos en zelfs de aarde als geheel. Biodiversiteit omvat alle soorten planten, dieren en micro-organismen, maar ook de enorme genetische variatie binnen die soorten. Het gaat ook nog eens om de verschillende ecosystemen waar ze deel van uitmaken, van moerassen tot woestijnen. Biodiversiteit omvat dus het totaalpakket aan levende organismen en systemen – en alle interacties daartussen.
De wereld kan niet zonder biodiversiteit. Soorten en ecosystemen zorgen bijvoorbeeld voor de productie van zuurstof, afbraak van dode dieren en planten, bestuiving van planten (dus ook van landbouwgewassen), waterzuivering en het beheersen van plagen. Biodiversiteit geeft ons voedsel, bouwmaterialen, brandstoffen (hout) en grondstoffen voor kleding (zoals katoen) en medicijnen. Voor het voortbestaan van de aarde is biodiversiteit extreem belangrijk. En hoe meer diversiteit in het systeem, hoe minder kwetsbaar.
Gelukkig wordt het belang van biodiversiteit steeds meer onderkend. Hier kun je meer lezen over het beleid voor internationale bescherming van biodiversiteit. Ook steeds meer mensen komen zelf in actie. Bij Duurzame Dinsdag komen ieder jaar meer inzendingen binnen die te maken hebben met groen en biodiversiteit. Wij verwachten dat er over enkele jaren net zoveel aandacht aan wordt besteed als aan de energietransitie. Biodiversiteit wordt het thema van de toekomst. Hoe kan je nu zelf iets doen?
Wij noemen vier opvallende intitiatieven, die een hoog ‘aanhaakgehalte’ hebben, ze kunnen een beweging op gang brengen en een community aan zich binden.
Word een Guerrilla Gardener
De Guerrilla Gardeners in Nederland vormen een netwerk van mensen die Nederland kleurrijker maken. Ze tuinieren op stukjes braakliggende grond, die overal wel te vinden zijn. Gewapend met gieter, schop en planten toveren ze zo met name steden om tot groene oase. Op deze kaart zie je welke guerrillatuinen er al zijn. Het idee erachter: meer bloemen trekken meer bijen en andere insecten aan.
Als Guerrilla Gardener kun je ook bommetjes droppen. Maak zelf je blije-bijenbommen, van een pakketje biologische bloemzaadjes, gekneed in klei en compost. Je stopt ze zo in je jaszak en gooit ze makkelijk over een (bouw)hek. Via de website van GuerrillaGardenersNL zijn pakketten verkrijgbaar waarmee je zelf bloembommen kunt maken. Heel geschikt voor een kinderfeestje, en dan samen op pad.
Leen plantzaden bij de Zadenbibliotheek
Kom gratis zaden lenen bij de Zadenbibliotheek Fryslân. Er zijn nu drie locaties: in Joure en twee in Leeuwarden. Je neemt uit de bibliotheek de zaden mee die je graag wilt zaaien. De mooiste plant die opkomt laat je staan, bloeien en in zaad schieten. Van deze plant oogst en droog je de zaden om ze vervolgens, zeker een half jaar later, terug te brengen naar de zadenbieb. Jouw zaden worden toegevoegd aan de collectie en weer uitgeleend aan andere tuiniers. In dit filmpje kun je zien hoe het werkt.
Sluit je aan bij de Pollinators
De community van de Pollinators zet zich in voor een insectenblij Nederland. Ze organiseren ludieke acties en zaaidagen en verbinden allerlei initiatieven van mensen en organisaties die zich inzetten voor bijen en insecten. In het voorjaar van 2018 organiseerden de Pollinators een landelijke zaaidag, waaraan meer dan 2500 mensen meededen. Op 3 november organiseerden ze het Treefest: 500 deelnemers plantten ruim 400 bomen in het voedselbos bij MijnStadstuin, en er waren de hele dag een hoop natuurworkshops om aan mee te doen. Wil je ook aanhaken bij de Pollinators? Schrijf je in en laat je uitnodigen.
Bouw natuurinclusief
We zien steeds meer voorbeelden van natuurinclusief bouwen. Dat betekent dat mensen al tijdens het ontwerpproces rekening houden met meer groen en bijvoorbeeld voedsel-, schuil- en nestgelegenheid voor dieren. Met de checklist Groen Bouwen hoeft er geen huis meer te worden gebouwd zonder plek voor mussen of vleermuizen. Woon je al in een bestaand huis, dan kun je aanpassingen doen en uiteraard kun je ook je huurbaas aanspreken. Er is een prijsvraag uitgeschreven voor gemeenten en projectontwikkelaars door DuurzaamDoen waar tot half december de meest natuurinclusieve bouwprojecten kunnen worden ingediend. Wij zien uit naar de nieuwe ideeën die daaruit voortkomen.
Ga avontuurlijk tuinieren
Natuur is gebaat bij rommelige plekken, takkenbossen, struikjes, en bladerhopen. Rond je eigen huis kun je de natuur een dienst bewijzen door de bladeren deze herfst niet allemaal weg te harken. Hier kruipen insecten en kleine dieren in weg om zich te beschermen tegen de winterkou. En wil je alles weten hoe je makkelijk (nog!) meer natuur in je eigen tuin of je straat krijgt, en met je eigen tuin bijdraagt aan een grotere biodiversiteit: in het voorjaar van 2019 verschijnt het boek Avontuurlijk Tuinieren.
[…] 4e Verste Trend: eigen acties om de natuur de redden […]