GEZOND GROEN * De heilzame werking van de natuur is bijzonder. In veel planten schuilen werkzame stoffen die aandoeningen kunnen genezen, of… veroorzaken.
Dat planten betaalde stoffen in zich hebben, dat is bekend. Als je asperges hebt gegeten, gaat je urine raar ruiken. Met een takje munt maak je een fris smakende thee. Als je een brandnetel aanraakt, voel je een felle ‘beet’.
colchicine die als ontstekingsremmer wordt gebruikt. Illustratie: Hortus Amsterdam.
De onzichtbare werking van planten
Planten zijn onmisbaar voor het leven op aarde, en onmisbaar voor onze gezondheid. Niet alleen als voedsel, maar ook als medicijn bieden ze waardevolle stoffen. De oorsprong van de Amsterdamse Hortus ligt zelfs in een 17e eeuwse medicinale kruidentuin.
In planten zitten stoffen die effect kunnen hebben op ons menselijk lichaam. Soms schadelijk, soms heilzaam en helend. Veel planten zijn bruikbaar voor de genezing of behandeling van ziekten. In de tentoonstelling Plantenkracht is te zien hoe de moleculaire basis van de werkzame stof in een plant werkt, en hoe deze ingezet kan worden bij de behandeling van ziekten.
Chemische stoffen
Waarom bevinden die chemische stoffen zich in planten? Ten eerste spelen ze een rol in de overleving en voortplanting van de plant. Planten moeten zich kunnen verweren tegen ziektes en schimmels en daarvoor wapenen ze zich. In andere gevallen zijn bepaalde stoffen een verdediging tegen vraat. Denk maar aan de brandnetel die zich wapent met een bijtend spulletje waar je jeuk van krijgt.
Juist die chemische stofjes en werking zorgen op een moleculair niveau ook weer voor werking in ons lichaam. Zo zit er in vingerhoedskruid een stof die hart- en vaatproblemen kan reguleren.
Baden in het groen op doktersrecept
Planten werken ook op een andere manier door in het menselijk welzijn. Groen in de buurt, en met name in de stad, draagt bij aan een gezonde leefomgeving. Bomen zuiveren lucht, en planten geven een rustgevend effect. Een boswandeling werkt stressverlagend. Sinds oktober 2018 kunnen artsen in Schotland natuurbezoek als medicijn voorschrijven, en niet voor niets ook krijgt het Japanse bosbaden steeds meer aandacht. Conclusie: zonder planten kan de mens niet leven, heb er dus ontzag voor.