In Spanje drinken ze al eeuwen horchata de chufa. Als uitwisselingsstudent in Barcelona maakte ik kennis met dit melkachtige drankje. Schoolvriendinnen dronken het ’s middags op warme dagen, als we een terrasje pikten. Ik moest toen erg wennen aan de smaak. Recentelijk zag ik in Valencia, waar horchata oorspronkelijk vandaan komt, dat het inmiddels als hip vegan drankje wordt aangeboden.
Als vegan of gezondheidsminnende mens, drink je tegenwoordig geen melk meer. Of als je lichaam het gewoon niet goed verdraagt, zoals bij mij het geval is. Inmiddels zijn er varianten als soyamelk, havermelk en amandelmelk in onze supermarkt te krijgen. Het zal me niet verbazen als daar binnenkort ook horchata aan wordt toegevoegd.
Tijgernoot?
Horchata wordt gemaakt van de chufa, dat in het Engels tigernut heet. In het Nederlands kan ik er niet zo gauw een vertaling voor vinden, want tijgernootjes, dat is bij ons een soort borrelnoot. Chufa’s zijn ook helemaal geen noten, maar kleine knolletjes aan het uiteinde van een grasachtige plant.
Op akkers rondom Valencia worden ze geplant en geoogst van het late najaar tot in de winter. Je kunt ze rauw of gedroogd als snack eten. Voor horchata worden de gedroogde bruine knolletjes urenlang geweekt in water, vervolgens gemalen en vervolgens wordt van de pulp een drankje gebrouwen door het te zeven en aan te lengen met water en suiker.
Arabisch knolletje
Het knolletje is eeuwen geleden naar Spanje gebracht door de Arabieren, zoals alles zo’n beetje in Spanje. Ook de irrigatiekanalen die de akkers bevloeien, stammen van deze vroegere overheersers. Egyptenaren consumeerden al chufa’s, ook in oude Perzische en Arabische geschriften wordt erover gerept en eveneens in Nigeria en Mali kennen ze het knolletje. Vanaf de 8e eeuw, toen de Arabieren hun cultuur introduceerden in het Middellandse Zeegebied kwam het melkachtige drankje in Spanje terecht, mede omdat het knolgewas in de delta en het klimaat van Valencia goed gedijde.
Horchata als medicijn
In 1324 is horchata voor het eerst beschreven in een lokaal kookboek, waarin de drank toen meer als medicinale drank werd beschouwd. Rond de 18e eeuw wordt het meer een modedrankje. De eerste horchaterías verschenen rond de Mercado de Valencia, en daar zitten ze nog steeds.
Inmiddels heeft horchata een nieuwe impuls gekregen als ‘superfood’. Een chufa-knolletje bevat allerlei gezonde elementen, zoals ijzer, fosfor en magnesium en eiwitten. Ook zijn de vezels goed voor de spijsvertering, werken ze tegen hartklachten en een te hoog cholestorol. Er bestaat inmiddels ook tigernut-meel om mee te bakken.
Nog maar eens aan de horchata
Op het station van Valencia waag ik me na jaren toch weer eens aan een horchata. Ik bestel ‘m bij een kraampje dat ecologisch verbouwde horchata verkoopt. Ik moet je zeggen: ik kan de smaak niet volledig waarderen, ik vind het een wat weeïig en melig drankje, naar mijn persoonlijke beleving. En toch vind ik dat iedereen die Valencia bezoekt het een keer geproefd moet hebben. Al is het maar voor de gezondheid.
TIP: fietsverhuurder VLC Valencia organiseert begeleide fietsroutes naar de Hochata-velden onder de naam Ruta de la Horchata.
Meer lezen over Valencia
- Fietsen in groen Valencia
- Espai verd, bizar apartementencomplex