“Ga hier maar zitten, en probeer dan te tekenen wat je hoort”, zegt Josefien. Het is een vroege, maar toch al hete zomerochtend in het Drents-Friese Wold, bij Appelscha. Ineens zit ik op de bosgrond, op takjes en blaadjes. Ik luister. Er is een vogel die nadrukkelijk aan het kwinkeleren is. Ik hoor de wind in de boomtoppen, of zijn het toch auto’s in de verte op de weg? Hoe zal ik dat geluid eens op papier vastleggen met mijn houtskooltje?
Ik leerde Josefien Alkema kennen toen ik een blog schreef over kunstenaarsvereniging De Ploeg. Zij is kunstenares en beeldend therapeute en maakt tekeningen, waarbij ze ook natuurlijke materialen als penseel en inktpen gebruikt. Ik vond haar werk meteen machtig interessant. Toen ik hoorde dat ze tekenwandelingen organiseert in Friesland, Drenthe en Groningen in het kader van haar kunstproject ‘Dwaalgast’, wilde ik meer weten. Dus Josefien nam me mee op een voorproefje.
Bewuster en aandachtiger in de natuur
Josefien gaat op verschillende plekken tekenen, om zich onder te dompelen in de natuur. Af en toe trekt ze ook met groepjes het bos in, want ze wil meer mensen laten ervaren hoe je door te tekenen de natuur bewuster en aandachtiger beleeft.
“Je doet nieuwe inspiratie op in de natuur, doordat je anders gaat kijken”, legt Josefien uit. “Je let beter op details, door steeds een korte opdracht uit te voeren. Zo ga je op in het bos. Het draait ook om de ervaring, van alles in je opnemen. Het gaat niet alleen om wat je ziet, maar ook om wat je hoort en voelt en misschien ook wel ruikt. Het is ervaringsgericht, je gebruikt al je zintuigen.”
Josefien geeft me een klembord met tekenpapier en we lopen over de paden. “Hier gaan we weer zitten en kijken naar de bomen. Wat valt je op?” Uit een blikje reikt ze houtskool aan.
Op je kont in het bos
Tijdens het vervolg van onze dwaaltocht gaan we op zoek naar ‘natuurpenselen’, zoals een takje, een grashalm en een lariksappeltje. Dat dopen we daarna in Oost-Indische inkt om ermee tekenen en schilderen. Dat is echt geweldig om te doen. Er komen verrassende tekeningen en schetsen uit. Ik heb niet als doel met een inlijstbaar kunstwerk thuis te komen. Het gaat erom, dat ik hier nu zit, fijn te strepen, te stempelen en te deppen. Op mijn kont in het bos.
Na twee uur gaan we weer terug naar het startpunt, met een stapel schetsen en tekeningen, en ideeën en nieuwe inspiratie om thuis verder te tekenen. En ik ben ontspannen, want ik heb mezelf ondergedompeld in de natuur.
“Mensen die ik meeneem worden blij. Ze kunnen weer even spelen. Dat is verrassend. Je hoeft niet je best te doen, want het gaat om het dwalen en ontdekken en ervaren. Als kind zat je vaak gewoon wat te spelen en bleef je hangen op een plek. Dat doe je nu eindelijk weer eens. Je neemt de tijd”, zegt Josefien. Inderdaad, dat is het mooie aan dwalen en tekenen met haar: niet hollen van routepunt naar routepunt, maar aandacht tonen voor de pracht en ruimte om je heen. Slow hiking.
Ook dwalen en tekenen in het bos met Josefien?
De eerstvolgende dwaal- en tekentocht is op 24 augustus van 13.30-15.30 uur in Appelscha. De kosten zijn € 25 inclusief materialen. Neem eventueel voor jezelf lichtgewicht krukje mee als zitten op de bosgrond niet lukt. Start: Buitencentrum Drents-Friese Wold van Staatsbosbeheer. Minimaal 8 en maximaal 12 deelnemers.
Josefien Alkema kan ook voor een groep dit soort tochten organiseren.