Avontuurlijk tuinieren in maart

AVONTUURLIJK TUINIEREN * In maart is de lente in aantocht. De krokussen staan parmantig in het gras, de narcissen piepen de grond uit en de allereerste tulpen zullen eind deze maand bloeien. De eerste insecten komen tevoorschijn uit hun overwinterplaats, dus op een eerste zonnige dag zie je hommelkoninginnen en vlinders vliegen. Ook vogels beginnen al met zoeken naar een partner en een nestplek. Het nieuwe seizoen begint!

Er verandert subtiel wat in de lucht, je ruikt het voorjaar… De eerste voorjaarsbollen zijn er (krokus, narcis) en ook verschillende heesters bloeien, zoals kornoelje, hazelaar, dan wilg en vervolgens forsythia. De hommelkoninginnen zwieren door de tuin op zoek naar stuifmeel en een goed nestelplek. Ook kun je de eerste fladderende atalanta of citroenvlinder spotten, net als baltsende tuinvogels. Dat belooft weer een groeiseizoen vol sensatie en verwondering te worden.

In maart bloeien de wilgenkatjes — Bloeiende wilgenkatjes!

Tuinklusjes in maart

Week 1 Snoei fruitbomen, bottelroos, vlinderstruik, klimplanten, hortensia en strooi koffiedik onder hortensia’s en rozen.
Week 2 Snoei taxus en klimplanten als kamperfoelie, klimop, akebia quinata of clematis. Knip dode plantdelen weg want het nieuwe loof komt er alweer aan. Gooi de plantresten op de composthoop, of knip ze fijn tot voedselrijk. strooigoed voor tussen de borders.
Week 3 Haal nieuwe tuinaarde en extra compost, verpot kuip- en potplanten.
Week 4 Geef het gazon een eerste maaibeurt. Ruim de schuur op. Wied het eerste (on)kruid.

Eetbare tuin in maart

In de vollegrond zaaien vanaf half maart:

Groente: bieslook, bosui, doperwten, kapucijners, meiraap, peultjes, radijs, rode biet, radijs, rucola, sla, snijbiet, tuinboon, wortel en wortelpeterselie.
Kruiden: peterselie – eerst de zaden 1 tot 2 dagen in lauw water voorweken in steeds warm water.

Planten: aardbeien – of de uitlopers van afgelopen jaar verzetten.

Wildplukken uit eigen tuin

Het ligt een beetje aan de winter, maar in maart staat er al heel wat eetbaar groen in tuin en berm. Het is goed om na de winter verse kruiden te eten. Ze zuiveren je lijf en leden, zoals lever, hart en darmen. Verder is het heerlijk om de lente letterlijk te (her)proeven en smaken te ontdekken en herkennen. Zorg wel dat de planten die je kiest op een plek groeien waarvan je zeker weet dat er geen dieren op poepen of bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt.

Deze eerste groeizame maand levert al eetbare wilde planten op.

Groene smoothie met zevenblad, vogelmuur, duizendblad, citroenmelisse, een halve avocado, halve banaan, theelepel honing, amandelmelk. Als versiering: koolzaadbloemetjes.

Maak je eigen groene thee van gedroogd jong blad van de paardenbloem. Voor de bloei is dat minder bitter van smaak en eet je het mals in de gemengde sla. Maak een potje ‘honing’ van paardenbloemen, en versier gerechten met confetti van uiteen geplukte bloemen.

Het maarts viooltje (duik er eens heen en ruik eens…)
Het is ook een eetbaar bloemetje.

speenkruid gaat bloeien in maart — Speenkruid word door sommige mensen als hardnekkig onkruid gezien, terwijl het voor mij de vrolijke voorbode van het voorjaar is, met z’n olijke gele sterretjes.
De plantjes hebben eetbaar blad (voor er bloemen in komen – de bloei verandert de chemische huishouding van de plant).
Na de bloei duikt het plantje weer onder de grond, om plaats te maken voor andere groeiers en bloeiers. Dus het is helemaal geen sta-in-de weg of woekeraar.

**Kunst**
Het eerste rabarberblad schiet boven de grond en dat ziet er fantastisch kunstzinnig uit.

Begin je eigen pluktuin

Buiten reikt het tulpenloof al hoog en staan de eerste hyacinten te bloeien. Nog even wachten en de tuin fonkelt van de kleurige voorjaarsbollenbloei…

Ter voorbereiding op de kwekerij die ik op mijn vensterbank begin, maak ik nu alvast zaaipotjes. Ik knip mijn verzameling closet- en keukenrollen doormidden én maak potjes van oude kranten met een handige tool. Met een lepel vul ik ze met potgrond.

Ook is dit de tijd om rozenstruiken te planten.

Lees deze blog over hoe je nu je pluktuin kunt voorbereiden.

Deze bijzondere *Cosmea bipinnatus ‘Seashells’* ontdekte ik in de tuin van Tintinhull in het Engelse Somerset.

Bloemen om te zaaien in maart: eenjarige bloeiers als cosmea, leeuwenbek (zie foto), goudsbloem, korenbloem, lavatera, kattensnor, klimmende winde, ridderspoor, juffertje in ’t groen.

Hou de verkenners buiten

mier in maart — In het voorjaar trekken de mierenverkenners eropuit om voedselbronnen te zoeken. Ze kennen geen grenzen en kijken dus ook in je huis. Houd daarom de deksel goed op de suikerpot en ruim zoete kruimels op. Dan trekken ze gauw weer voort.

Houd vanaf nu rekening met het broedseizoen

Bied de vogels alle gelegenheid tot nestelen en broeden. Snoei daarom niet in het broedseizoen van 15 maart tot 15 juli. Of: check een heg voor je ‘m snoeit. En… geef je kat een kattenbel, zodat de vogels hun kroost tijdig kunnen beschermen tegen grijpgrage klauwen.

Wild spotten in maart

De eerste wilde bijen die in de grond of insectenhotel aan de slag gaan.
De eerste vogels die af- en aanvliegen met nestmateriaal.
De eerste egel die na z’n winterslaap in de schemer scharrelt door de tuin.
De eerste hommelkoningin op zoek naar een geschikt hol voor haar nest.
De eerste padden en salamanders op weg naar hun paringswater.
De eerste kwakende kikkers in de sloot of vijver.
De eerste dagpauwoog die door de tuin fladdert en zich opwarmt in de zon.
De eerste babyslakjes zijn al onderweg.
Het eerste maarts viooltje dat bloeit ergens onder de heg.

in maart spot je allerlei leven, ook het leliehaantje... — En ojee: het eerste leliehaantje is ook al gesignaleerd…

Maak een onderhoudsvrij bijencafé

Linksboven: Adembenemende bloei van huislook in mijn tuin.
Rechtsboven: Dit grappige tafeltje met een plateau vol huislook fotografeerde ik in Bronkhorst.

Sempervivum, huislook, is een laagblijvend vetplantje dat in vele variëteiten voorkomt, met allerlei bladtinten van grijsgroen tot bordeaux. Het is zeer onderhoudsvrij, groeit snel en heeft een bijzondere bloei, die aantrekkelijk is voor insecten. Maak een ‘bijencafé’ met deze planten in een stenen of betonnen bak die je vult met grind en zand. Huislook gedijt goed op droge, arme plekken. Vandaar dat je deze plant ook veel in rotstuinen ziet, of op daken. Hij heeft weinig verzorging nodig. Huislook is ook makkelijk te stekken: je haalt een uitlopertje weg en stopt dat een stukje verder in de grond. Zo ontstaat al gauw een gevulde ‘deken’.

Kijk op plantenmarkten uit naar gespecialiseerde huislookkwekers. Online wordt huislook meestal in mixen verkocht, waarbij de soorten niet specifiek vermeld staan. Ben je op zoek naar veel verschillende soorten, neus dan eens bij de Belgische kwekerij Guido van de Steen .

Vermeerder hemelsleutel

Sedum, oftewel hemelsleutel, is een mooie laatbloeier met rossige bloemen waar veel insecten op af komen.
De stelen kleuren vaak geel en ze matchen goed met de dan ook nog bloeiende dahlia’s, asters en chrysanten.
De plant kleurt je borders tot in december en krijgt daarna een mooie donkerbruin wintersilhouet. Ik knip ‘m pas eind maart weg.
Verder is het een uitstekende hittebestendige plant, die hittegolven prima doorstaat.

Ik vond het altijd wat ingewikkeld klinken: scheuren en vermeerderen. Tot mijn hemelsleutel wel erg slap en hangerig werd. Remedie: uitgraven, kluiten met een spade doorklieven, het hart wegdoen (oudste deel) en de zijstukken terug planten op enige afstand van elkaar. Dat groepje groeit binnen een seizoen weer uit tot een mooie volle bos. Heb je planten te veel, dan kunnen die mee naar een plantjesruil.

TIP: Vermeerderen en verjongen kan ook in het najaar, maar dan staan deze en andere najaarsbloeiers juist nog zo mooi en daarom zijn die het beste nu te scheuren.