De Dutch Design Week in Eindhoven, ik hou ervan. Er is altijd zoveel te ontdekken. Ikzelf had maar één middag de tijd, dus probeerde ik mijn bezoek te beperken tot de plekken waar ik mijn thema’s ‘groen’, ‘natuur’ en ‘milieu’ kon vinden. Dat was dus overal… Want wat blijkt: er is zowat geen hedendaagse ontwerper die NIET bezig is met ‘groen’, ‘natuur’ en ‘milieu’.
Het zijn DE thema’s waar elke designer nu bij het bedenken van een nieuwe toepassing of object of gebruiksvoorwerp vanuit gaat. Zowel vanuit het oogpunt als: wat te doen met bestaand afvalmateriaal van huidige producten, als: hoe ontwerp ik vanaf heden iets dat de planeet niet meer beschadigt tijdens en uiteindelijk na gebruik.
En ook de natuur zélf blijkt inspiratiebron.
Ik bezocht 6 locaties van de Dutch Design Week en heb er wat zaken uit gedestilleerd die mij weer inspireerden. Ik heb ze gegroepeerd onder 8 thema’s.
1. planten en lampen
Ik zag veel combi’s van planten en lampen.
Is het een lampplant of een plantlamp? Het is de Foliage Filter, een zwevend, lichtgevend object dat met planten de binnenlucht zuivert. In dit ontwerp komen schone lucht, verlichting, sfeer en akoestiek samen. Deze op de Dutch Design Week is enorm (zeker anderhalve meter breed), er zijn ook andere maten en vormen. De lamplantlamp is een samenwerking van groen-innovator Eduard van Vliet en ontwerpers Alissa Rees en Louise Cohen.
Jonael van der Sloot is oprichter van het merk Spruitje, Hij groeide op in Zuid-Amerika op een biodynamische boerderij, en woonde later in een huis omringd met vijftig hectare bos en vrije ongeremde natuur. Toen hij op zijn twaalfde terugkwam in Nederland, stoorde hij zich aan de keurige nette tuintjes in de stad.
Hij begon zich te interesseren voor oerplanten als varens en mossen, eigenzinnige wortels van groenten, zelfvoorzienende ecosystemen en begon te experimenteren. “Mijn hele huis stond na verloop van tijd vol met projectjes”, schrijft hij. “Toen mijn dochtertje geboren werd, moest ik ruimte inleveren.” Zo ontstonden zijn sustainable worlds. Planten in een glazen stolpfles en de Green Dexter, een lamp die de wortels van een plant showt. “Het laat de prachtige wortels zien, die we soms wel eens vergeten”, zegt Jonael.
Wat me niet meer lukte om te bekijken, is het razend interessante concept van Ermi van Oers dat ik op televisie zag. Zij ontwikkelt de Living Light-lamp die energie krijgt door het fotosynthetische proces van de plant. Zelfs stadsparken kunnen zo worden verlicht.
2. stadse natuur
Overal is groen te vinden, ook in een ruige stad als Eindhoven, waar veel bedrijventerreinen en industriegebiedjes in de hele stad verspreid liggen, en dat zijn de plekken waar de ontwerpers hun ateliers hebben. Je ziet dat de leefbaarheid toeneemt door het toevoegen van groen, of juist het ‘laten’ van groen.
Een beetje een buitenaf-locatie is de Hallenweg, een klein bedrijventerrein waar ook veel ateliers en ontwerpstudio’s zitten. Het ligt verstopt tussen de Bergmannstraat en de Hoogstraat. Een mooie plek met nog ruige kantjes en: veel wild stadsgroen. Planten in tonnen en kuipen, wilde bloemen op niemandsland en kruiden aan het stallletje van taartenbakker Public Pie.
Onderweg in Eindhoven. Linksboven: boven een straat hangen ijzeren bogen, waar wisteria’s (blauwe regen) zich omheen slingeren, dat moet in het voorjaar schitterend zijn en geeft een echt stadsjungle-gevoel.
Rechtsboven en linksonder: outdoor-objecten voor het gebouw VDMA aan de Vestdijk: vrolijke zitblokken en stoere kachels.
Rechtsonder: de Leaf, een object dat is geïnspireerd op een boom of plant en dat schaduw biedt, bekleed met speciale stof van Sunbrella dat zonlicht en verkleuring kan weerstaan.
Op Strijp-S rook het heerlijk naar warme pompoensoep, die in een pan op het vuur stond van de vuurdrager van Basale, een merk van Sjors Mouthaan. De vuurdrager is bedoeld voor levensgenieters die graag buiten koken, geïnspireerd op een eeuwenoude manier van barbecuën.
Aan de balken en op de stoep: stoere plantkorven.
3. de comeback van glas
Glas zag ik op meerdere plekken terugkomen en dan met name: het ambacht van glas maken en -blazen.
De expositie To See a World in a Grain of Sand is een prachtig voorbeeld. In augustus 2017 riep studio Atelier NL mensen overal ter wereld op om een flesje lokaal zand in te sturen voor dit project. Er kwamen zo’n 350 zandmonsters binnen, uit alle windstreken. De twee ontwerpers Nadine Sterk en Lonny van Ryswyck smolten uit elk flesje wat zand tot glas (in een keramieken bakje) en dat leverde de mooiste tinten op, van diepbruin tot helder aqua of zeegroen.
In de Glas Bar toonden 20 ontwerpstudenten van HBKsaar en Design Academy Eindhoven verschillende geblazen glasproducten, met als thema ‘drinken’.
Flessen op tafel, flessen voor het raam.
Gezien op Strijp-S bij woonwinkel Gusj Market in de Machinekamer aan Ketelhuisplein 7 (ook geopend ook buiten de DDW).
4. natuurlijke kleurstoffen
Het gebruik van kleuren die direct uit de natuur komen (planten, bloemen, zaden, specerijen) is in.
Dit is kunstenaar Tjitske Hemkes. Zij maakt ‘Psychedelisch Marmer’en ‘Magische Zwam Oppervlaktes’, oftewel kleurige patronen met grillige, natuurlijke vormen.
Ze bakte voor de Dutch Design Week de Micro Cosmic Color Cake met verschillende natuurlijke stoffen die chemisch op elkaar reageren, waardoor er een prachtige topping ontstaat. En de cake zelf is ook nog eens superlekker.
Kijk naar de video van deze bijzondere lekkernij:
Ontwerpster Claudy Jongstra ontwikkelde speciale natuurlijke verfstoffen voor EE Labels, een fabrikant die merketiketten produceert voor de mode- en interieurindustrie. Deze labeltjes worden gemaakt van garens uit gerecyclede petflessen.
5. natuur en robotica
Er komt ook robotica in de natuur, aldus de expositie Robotanica. Er bestaan robots die weer en klimaat kunnen analyseren en voorspellen, maar zelfs ook beïnvloeden. Zelfs zouden robots kunnen ‘invallen’ voor uitgestorven diersoorten. De verstrengeling van technologie met het ecosysteem kan op kleine en grote schaal positieve invloed uitoefenen op het Antropoceen, het huidige tijdvak waarin de mens een enorme impact heeft op de aarde.
Verschillende ontwerpers, wetenschappers en kunstenaars laten hun licht schijnen over ‘de nieuwe wildernis van technologische soorten’. Ze komen met oplossingen en mogelijkheden om verder over na te denken.
Linksboven: Insect Biobots zijn echte motten of kakkerlakken die voorzien worden van hardware. De hardware kan worden aangesloten op software waarmee de insecten vervolgens zijn te besturen. Deze dieren kunnen namelijk vloeiender over onbegaanbaar terrein snellen dan robots dat tot nu toe kunnen. Ze zijn bijvoorbeeld inzetbaar bij rampgebieden. De universiteit van North Carolina experimenteert hier momenteel mee.
Rechstboven: Second Livestock is een speculatief ontwerp dat legbatterijkippen de ervaring van vrij leven biedt aan de hand van een virtual reality-headset. De mens begeeft zich al steeds vaker in virtuele werelde, waarom dier niet ook? Een legbatterijkip kan zo wellicht een fijn vrij leven ervaren.
Linksonder: de Delfly Explorer is een evolutionaire robot. Het is een zelfstandig vliegende libelle, zonder aansturing door een systeem, maar die om hindernissen heen kan. Het is een soort drone. De universiteit an Delft expermenteert met deze uitvinding in het kader van Artifical Life en autonome robotica.
Rechtsonder: Re-Earth is een mobiele, zelf-cultiverende tuin in een geometrische bol. Een robot in de kern bewaakt en reageert op de reacties van de planten. De constructie kan zich richting zonlicht of water sturen. Zo’n bal zou door de stad kunnen rollen.
6. plastic soup oplossingen
Verschillende ontwerpers houden zich bezig met het onderzoek naar plastic-hergebruik.
Jessica den Hartog verdiept zich in hergebruik vanuit kleur. Er onstaat namelijk een grijze massa als je alle plastic bij elkaar gooit, wat voor hergebruik niet altijd wenselijk is.
Bioplastic en vezels van olifantsgras. NNRGY maakt biologisch afbreekbaar plastic op basis van het snelgroeiende Miscanthus Giganteus. Dat is geschikt voor een breed scala aan duurzame producten en zal bijdragen aan een betere wereld door z’n herbuikbare eigenschappen. Door dit materiaal te gebruiken, kun je CO2 verminderen en massale houtkap, mijnbouw en plastic afval tegengaan.
7. leenmateriaal
Lenen is in. Dit centrale ontmoetingsgebouw van de Dutch Design Week is the People’s Pavillion, en bestaat volledig uit geleend materiaal. Na 9 dagen wordt het ontmanteld en krijgen de eigenaren hun heipalen, daktegels, glazen dak, bekleding terug. Zowel leveranciers als producenten, maar ook ‘gewone’ inwoners uit Eindhoven.
8. iets met keramiek, hout, vormen uit de natuur en: roze
Op de Dutch Design Week zag ik verder dingen die op een of andere manier op elkaar aansluiten: dessins uit de natuur, van bijvoorbeeld schuim of insecten. Veel vazen. Ook roze en metallic is in opkomst, na alle scandinavische tempering mag het interieur weer een beetje boudoir-achtig en spacy. Een mix van deze ‘naamloze subtrend’:
Vormen uit de natuur ‘all over the place’ in de VDMA door Het Nederlandse collectief Envisions. Zij benaderden de Spaanse houtfabrikant FINSA om een nieuwe wereld van plaatmateriaal te ontwerpen, waarin innovatieve behandelingen en toepassingsmogelijkheden worden getoond.
In het midden zie je het fantastische en veel gefotografeerde bollen-object van Sunbrella-textiel.
Onder het midden zie je de Wood Crystals van afvalhout door Aad Kruiswijk.
Linksboven: Vazen met een dessin van zeeschuim van Studio Odness.
Rechtsboven: Kleine vaas-objecten voor enkele takken en bloemen van Mickey Philips.
Linksonder: Vazen van het binnenste element van thermoskannen, in een nieuwe staander, van Piet Hein Eek.
Rechtsonder: Theedoeken met libelles, mieren, spinnen en torren van Studio Job.
Flessen, roze fluweel, glans, planten, hout en hergebuik bij woonwinkel Gusj Market.
Tip voor de Dutch Design Week
- Ga ook eens naar de achteraf-locaties, met een huurfiets, of zet je auto ergens in een buitenwijk en wandel een paar locaties af, of neem je fiets achterop de auto mee. Juist bij die locaties buiten de periferie ontdek je nog gekkigheid, originele pareltjes, kleinere designers en collectieven.
- Ga op een doordeweekse dag naar de Dutch Design Week en begin een beetje vroeg.
- Er zijn eettentjes, koffiebars en foodtrucks op alle locaties van de Dutch Design Week, neem dus ook de tijd om even ergens te zitten en relaxen.