AVONTUURLIJK TUINIEREN * Eetbare tuin-expert Vera Greutink gaf op de Internationale Kwekerijdagen van Bingerden een presentatie en een workshop. Met plezier luisterde ik naar haar uitleg, die ik hier samenvat in twee basistips voor tuiniers die hun tuin klimaatbestendig willen maken.
Vera is expert op het gebied van permacultuur (tuinieren met de natuur) en blogt, vlogt en post onder de naam Tuin Smakelijk. Ook schrijft ze tuinboeken en is ze hoofdredacteur van het tijdschrift De Tuin op Tafel. Zij vertelde over hoe een duurzame eetbare tuin er in de praktijk uit kan zien in tijden van klimaatverandering.
Van élke andere tuinier kun je áltijd nieuwe dingen leren. Vera benadrukte heeft twee basispunten, die voor iedere tuinbezitter een goede reminder of kickstarter zijn. Deze tips zijn voor alle soorten en maten tuinen geschikt. Ook noemt Vera enkele interessante, eetbare planten. Ze benadrukt dat een eetbare tuin niet als een moestuin hoeft te ogen. “Het kan een siertuin zijn, waarin mooie planten in staan, die ook nog ‘s eetbaar zijn.”
De 2 klimaattips voor tuiniers van Vera Greutink
1. Water vasthouden
Vera: “De komende jaren worden meer regenpieken voorspeld en heeft je tuin dus ineens met een flinke hoeveelheid water te kampen. Tussen die regenperiodes zullen langere droge en hete periodes zitten. Daarom is waterbeheer in je tuin belangrijk. Probeer water handig op te vangen en vast te houden.”
- Kijk naar je wateropvang, kun je nog een regenton kwijt, of een vijver(tje)?
- Voeg humus / compost toe aan de bodem.
- Spit niet, dat zorgt voor structuurbehoud van de bodem (en voorkomt dat er C02 vrijkomt, ook een fijne bijkomstigheid)
- Bedek de bodem met mulch.
- Zorg voor een natuurlijk ecosysteem in je tuin. Een voedselbos zorgt voor een betere kringloop, waardoor ook water beter kan worden behouden (zie illustratie).
2. De juiste planten op de juiste plek
Je zou zeggen dat het logisch klinkt: zet een plant op een plek waar hij goed groeit. Toch zijn wij tuiniers vaak bezig met het uiterlijk van planten die we mooi vinden en die we in de tuin willen zien, terwijl ze daar eigenlijk niet goed gedijen. Terwijl er duizenden planten zijn om uit te kiezen, dus… zoek prachtige planten die goed gedijen in jouw tuin, of op die gekke plek waar nu ‘niks fatsoenlijk wil groeien’.
a. Kies voor winterharde, vaste planten
Vera: “Naast de grillige regenval en droogteperiodes, worden ook de winters worden onvoorspelbaarder. In de winter van 2018/2019 waren de traditionele wintermaanden mild, maar kwam er in april tot en met laat in mei nog ineens een nachtelijke vriesgolf, die best wat gewassen aantastte.
Dus ga je voor safe, makkelijk en onderhoudsvrij, dan kies je winterharde, vaste planten. Ook dan heb je minder water nodig, krijg je minder plagen (bijvoorbeeld slakken) en heb je meer oogstgarantie.”
Planttips van Vera:
- Vijg > plant deze op een warme, windvrije plek: zuidwest, tegen een muur
- Honingbes > winterhard en oogstzeker
- Brave Hendrik
- Zeekool
- Moeskool
- Vruchtmeidoorn (er zijn verschillende soorten in omloop, ik vond op de site van Belgische kwekerij De Zoetewei een aantal interessante soorten)
- Appel-lijsterbes (Sorbus burka)
- Olijfwilg > plant deze bij een pruimenboom
- Fazantenbes (Leycesteria formosa)
b. Leg een fruitgilde aan
Vera: “Een fruitgilde is een begrip uit de permacultuur. Het betekent dat je bij een boom planten neerzet, die de boom en elkaar versterken en helpen.”
Een plantgilde van een pruimenboom is bijvoorbeeld:
- Ui > heeft een schimmelwerende functie
- Smeerwortel > pompt voedingsstoffen de grond in (natuurlijk infuus)
- Roomse kervel > weert schadelijke insecten
- Rabarber > het blad is uitstekende mulch
- Lupine > bindt stikstof
Extra tip van mij: kijk hoe de wind waait
Sommige planten kunnen het niet aan: die hevige regenbuien gepaard met krachtige windstoten. Ze klappen tegen de vlakte. Na zo’n stortbui-met-storm stond ik laatst een hele middag planten op te binden. Met name eenjarige planten zoals komkommerkruid, hogere campanula’s, maar ook het hoge vingerhoedskruid en sierui (allium). Ik bestudeer nu op welke plekken de wind het hevigst over het perceel raast en welke windgevoelige planten een andere plek gaan krijgen.
