AVONTUURLIJK TUINIEREN * Weeeeer een tuinboek? Ja! “Zijn die er niet al genoeg?” Nope! Elk boek en elke auteur voegt iets toe: een nieuwe invalshoek, een andere stem, frisse beelden, of praktische tips voor weer een andere lezer, of een heel nieuw publiek dat net op pas zoek is naar informatie. In deze blog plaats ik een overzicht van de boeken die ik ontving en de moeite waard vind te belichten.
De afgelopen weken ontving ik weer zóveel mooie boeken over ecologisch tuinieren, eetbaar tuinieren en plantenliefde. Elke keer als ik er eentje opensla, word ik blij. Deze boeken zijn meer dan naslagwerken of instructieboeken of inspiratiebronnen, ze zijn onderdeel van een beweging. Een beweging die helpt om mensen groener, bewuster en dichter bij de natuur te leven. Dus ja, laat er elk jaar maar een flinke stapel bij komen. Ik haal er altijd weer inspiratie uit en weet zeker: anderen ook.
In deze blog toon ik je een selectie die ik de afgelopen tijd ontving. Stuk voor stuk met zorg gemaakt en de moeite waard om even bij stil te staan. En ondertussen… tik ik zelf ook weer door aan een nieuwe titel 😉 en… weet ik een paar anderen die ook met een groen boek bezig zijn.
Wie weet schrijf jij er ook eens eentje? Vertel! Waar zou jouw boek dan over gaan?
De boeken die ik ontving en de moeite waard vind
Natuurlijk geïnspireerd leven – Ity Busstra
Ity ken ik van een prachtige scheurkalender die ze ooit maakte en waarvan ik dacht: dat is zulke waardevolle informatie, die zou je in een boek moeten vatten. Nou, dat heeft ze gedaan en dit resulteerde in een werkelijk gewéldige bijbel, Natuurlijk geïnspireerd leven, vol natuurwijsheid, creatieve inspiratie, oefeningen voor fysieke en mentale gezondheid, plantenkennis. Mooi vormgegeven en met goede fotografie.
Dit voluptueuze boek brengt je in contact met het ritme van de natuur om je heen, het laat je meebewegen in de grote cyclus en opent je ogen voor de kleine bewegingen daartussen, waarop je mee kunt deinen in rust en verwondering, en de ruimte vindt om meer in flow te leven. Iedere maand heeft een eigen hoofdstuk. “Stap in wanneer je wilt” zegt Ity. Per maand reikt ze een schat aan inspiratie aan om in je dagelijks leven in contact te komen en blijven met het natuurlijk ritme en de jaarfeesten. Zo kun je het jaar rond in verbinding leven met de natuur, rust en ruimte vinden om vanuit bezinning en verwondering de seizoenen mee te beleven. Dat maakt dat je steeds bewuster gaat leven, steeds meer de stilte kan ervaren die in de natuur te vinden is, steeds meer doordrongen raakt van het besef dat de natuur overal in aanwezig is, ook in jezelf. Jij bent immers natuur, dat zal je steeds meer herkennen. Bijzonder in deze uitgave is de geweldige bronnenlijst, die al een inspiratiebron op zichzelf is, en zelfs het nawoord is een aanrader: intens en prachtig geschreven.
Ik vind dit boek de aanschaf meer dan waard als aan-jezelf-cadeau, voor iedereen die wil vertragen en het jachtige wil verjagen en meer in contact wil komen met de natuur en zichzelf. Het is een boek dat je jarenlang ter hand zult nemen op verschillende momenten.
Thuis in de moestuin – Jessica Koomen
Een mooie én productieve moestuin aanleggen en de voldoening ervaren van jaarrond kraakverse oogst? Dat willen we! Jessica Koomen produceerde al een heerlijk moestuinboek (Natuurlijk moestuinieren) met smakelijke én haalbare recepten, nu schreef ze weer een topper: Thuis in de moestuin. Dat boek gaat over hoe je van je achtertuin een sierlijk, eetbaar paradijs maakt. Dus geen tuttige moestuin met geschoffelde rijtjes sla, prei en bonen, maar een weelderig oord barstensvol groenten, fruit, kruiden en bloemen. Om van te genieten, met alle zintuigen.
Jessica leert je de trucs van de polycultuur: slimmer meerdere gewassen in één bed combineren. Ze biedt praktische stappenplannen, en geeft handige combinatielijstjes. Ook heeft ze een zeer inspirerend geïllustreerd hoofdstuk gemaakt over hoe je zogeheten ‘mozaïekbedden’ kunt ontwerpen en aanleggen en hoe je dan de hoogte in kunt voor nog meer teeltoppervlak. De minimasterclasses verdiepen je kennis over gezond bodemleven, biodiversiteit en composteren.
Zo krijg je vanzelf een tuin vol kleur, smaak, structuur en vol leven, je vergroot je oogst en vermindert juist kans op vraat en ziekten. Jessica’s persoonlijke verhalen, foto’s en inzichten maken dit boek tot een inspirerende gids voor iedereen die een oogstrelende (of: oogst strelende?) tuin wil. En, belangrijk, zegt Jessica: zo’n tuin levert je tuingeluk op, waardoor je rustiger en gelukkiger wordt en meer in balans komt!
📸 Volg Jessica op Instagram via @jessicakoomen
Kleine Moestuin, Grote Opbrengst – Kim Nelissen
Kweek je eigen groenten, kruiden en bloemen in zelfs het kleinste stadsparadijsje en geniet het hele jaar van je eigen oogst. Groene vingers? Die kweek je zelf, zegt Moesmeisje Kim Nelissen in Kleine Moestuin, Grote Opbrengst. “Door veel te experimenteren, fouten te maken en daarvan te leren, ontdekte ik slimme manieren om een maximale opbrengst uit een kleine moestuin te halen.” In dit boek deelt ze haar beste tips: van gewaskeuzes voor een kleinere tuin zoals specifieke rassen klimpompoenen en klimcourgettes en gewassen die heel praktisch combineren omdat de een de breedte en de andere de hoogte in groeit. Ook gaat ze in op bodembeheer, plaagpreventie en het verlengen van je groeiseizoen. ze leert je over polycultuur, slim water geven, onkruid beheersen zonder gif, over plukbloemen en bodembedekkers. Maar vooral: supercreatief omgaan met beperkte ruimte. En: loslaten en genieten. “Weg met stress en chaos”, aldus Kim, die ook regelmatig haar planning loslaat omdat dingen nu eenmaal anders lopen dan van tevoren bedacht. “Moestuinieren draait om plezier, niet om perfectie!” Dus: experimenteer en besef dat fouten maken leerzaam is.
Ik heb Kims en Jessica’s boek hier voor mijn eigen kleine stukje moestuin ter hand genomen en meteen een topidee bedacht voor een tegelwipproject, wordt vervolgd.
📸 Volg Kim op Instagram via @moesmeisje
Natuur in je tuin – Annetje Ossow
Ben je lui? Wil je toch wat goeds voor de natuur doen? Dan is het boek Natuur in je tuin van Annetje Ottow precies wat voor jou. Een heerlijk praktisch en mooi vormgegeven boek voor iedereen die meer groen, meer leven én minder gedoe in de tuin wil. Annetje is jurist en bestuurder bij de Universiteit Leiden, maar ook toegewijd tuinier met een missie: tuinen biodiverser maken. Ze houdt een pleidooi voor ‘minder doen’. Laat het gras gewoon groeien, laat bladeren liggen en omarm het ‘onkruid’ want daarmee trek je juist inheemse insecten die nu op uitsterven staan. Laat het sowieso allemaal maar eens wat meer gaan, vindt Annetje. Als de basis van je tuin klopt met de juiste bomen, struiken en wat inheemse planten, hoef je verder vooral níét alles onder controle te houden. Annetje geeft makkelijke tips in duidelijke taal, die inspireert om anders naar je tuin en tuinieren te kijken. Leuk extraatje: Annetje schrijft ook over tomaten en pepers kweken in een kas of op je balkon, maar ook over haar voedselbosje en hoe ze afscheid nam van haar (te) veel hortensia’s en op het eind nog een mooi lijstje plantnamen die veel biodiversiteit toevoegen. Nog een reden om dit boek in huis te halen: de opbrengst gaat naar een project voor natuurinclusieve landbouw in De Kaag. Daar wordt geëxperimenteerd met nieuwe manieren van boeren, waarbij de natuur herstelt én boeren kunnen blijven telen. Win-win.
📸 Volg Annetje op Instagram via @annetjestuin
Insecten – Dave Goulson & Emily Carter
Bewonder de prachtige bosbeekjuffer, de kleurrijke harlekijnboktor en de blinde kompastermiet – maar ook minder geliefde insecten als kevers, wespen en kakkerlakken in een joekel van een boek. De Britse ecoloog Dave Goulson is biologieprofessor aan de University of Sussex en expert in de ecologie van bijen en hommels. Hij geldt als een van de invloedrijkste natuurbeschermers ter wereld. En in al die insecten stuk voor stuk ziet hij fascinerende wezens, die onmisbaar zijn voor het leven op aarde. In dit boek beantwoordt hij intrigerende vragen: hoe zijn insecten geëvolueerd? Hoe werken ze samen? Hoe verdedigen ze zichzelf?
Het bladerboek, machtig geïllustreerd door Emily Carter, is geschikt voor iedereen vanaf 9 jaar en echt zo’n boek dat je neerlegt in je leeshoekje om af en toe eens door te bladeren en weer wat weetjes tot je te nemen. Zo besef je keer op keer hoe al die kleine beestjes een gigantische impact hebben en waarom ze onze bescherming en eerbied verdienen.
Eerste hulp bij slakken in de tuin – Sofie Meys
Oei, wat hadden tuiniers het zwaar in 2024! De aanhoudende nattigheid zorgde voor een ongekende slakkenplaag. Overal kropen ze rond, op zoek naar sappige zaailingen, die ze in een mum van tijd wegknabbelden. Het was hét gespreksonderwerp onder tuiniers. “Door mildere winters en wisselvallig weer zullen slakken ook in toekomstige zomers een prominente rol spelen,” zegt moestuinier en auteur Sofie Meys. In haar boek Eerste hulp bij slakken in de tuin deelt ze niet alleen tips om slakken te weren, maar ook inzichten over hun rol in het ecosysteem. “Biodiversiteit, veerkracht en balans staan centraal in het moderne moestuinieren. En wie weet wordt 2025 juist kurkdroog en slakvrij! Zoek je een leuk cadeau? Dit boek bevat praktische info, is prettig leesbaar en staat vol grappige tekeningetjes die de slak (en tuinier) op de hak neemt.
Eetbare planten – Madelon Oostwoud
Wil je je eigen eetbare tuin optimaliseren om zoveel mogelijk te oogsten uit eigen tuin, zonder jaarlijks opnieuw te hoeven zaaien? Madelon Oostwoud schreef al de boeken Voedselbos en Een kleine eetbare tuin, die worden ‘gevreten’ door ‘voedselbossers’ en permacultuurfans. Zojuist publiceerde ze het naslagwerk Eetbare planten met meer dan 300 soorten vaste planten voor eetbare tuinen, voedselbossen, boslandbouw en regeneratieve landbouw. Je vindt alle in Nederland en België gedijende bessenstruiken, fruitbomen, notenbomen, eetbare bloemen en kruiden, alsook wilde en inheemse eetbare planten. Maar ook gewassen als uien, water- en oeverplanten en kweekbare paddenstoelen zijn als categorie opgenomen. Per plant krijg je de info die je nodig hebt: Nederlandse, wetenschappelijke, Engelse en Duitse naam, welke plantenfamilie, de eetbare delen, beste standplaats, groeihoogte en zelfs info over vermeerderen.
Van moestuin tot maaltijd – Karin Luiten
Ken je een beginnende moestuinier met een tuin of balkon? Of iemand die zelfs nog niet eens begonnen is? Dan is Van moestuin tot maaltijd een topper om te geven. Een vrolijk en enthousiasmerend boek, van auteur Karin Luiten, bekend van Koken met Karin. Ze liep onder andere mee op de schooltuinen in Amsterdam voor inspiratie. In haar zelf geïllustreerde boek geeft ze geinige tips, zoals dat je van alles kunt gebruiken om groente in te kweken, tot aan een lekke fietstas toe. Met zaai-instructies, een zadenquiz, begrijpelijke compost- en bodemtheorie, haalbare knutselideeën en makkelijke startersgewassen zoals peulvruchten, worteltjes, spinazie, tomaten en radijzen. Maar ook originelere suggesties, zoals hoe je zelf pindaplantjes kunt opkweken. Daarbij geeft Karin natuurlijk meteen aantrekkelijke recepten, zodat je weet ‘waar je naartoe kweekt’.
Het Paardenbloemboek – Natasja van der Meer
De Nederlandse zonnebloem, dat is de paardenbloem, die in maart en april ineens opduikt in wei en gazon. Iedereen kent ‘m, maar niemand weet er wat van, zegt kenner Karst Meijer. Maar botanisch schrijfster Natasja van der Meer weet dat zeker wel! Ze schreef het Paardenbloemboek, met maar liefst zestig recepten met paardenbloemen, voor drankjes, gerechten, schoonheids- en gezondheidsproducten en nog veel meer – van risotto en zeep tot koffie en lippenbalsem. Ook laat ze zien hoe je creatief te werk kunt gaan met deze veelzijdige wilde plant die bijna het hele jaar door te gebruiken is. De paardenbloem is een nectarbron voor bijen en vlinders, vrolijk, eetbaar, heeft een geneeskrachtige werking en kent talloze andere toepassingen. Ikzelf ben ook al jaren groupie van deze heerlijke wilde bloem en schreef er zelfs een dossier over.
Dwaalgids – Katja Staring
En dan natuurlijk ook even mijn eigen boek genoemd 😊
De Dwaalgids schreef ik om je te leren natuurdwalen. Dat is je beter voelen zonder pillen, zonder coach en zonder begeleiding, door het groen in te gaan. Zonder route, zonder tempo, zonder klok. Zelfs, als je durft, zonder schoenen. Zodra je ermee begint, raak je weer verbonden met de essentie, de wereld van wuivend loof, van geritsel en gezoem, van kleur, vorm en detail, van een zuchtje wind en een spat regen, of zelfs een fikse wolkbreuk. De natuur heet je steeds weer welkom, geeft je zachtheid en moed. Natuurdwalen is even verdwijnen en weer opgekikkerd en daadkrachtig tevoorschijn komen. De Dwaalgids geeft je 96+ ideeën om het te doen op jouw eigen manier. En het mooie is: het kan gewoon om de hoek. Ga ontdekken, verwonderen, lummelen, luisteren, kijken, spelen en voelen!