Natuurvriendelijk isoleren van je spouwmuur

De eerste vraag: waarom spouwmuurisolatie?

Waarom zou je je spouwmuren isoleren? Daarvoor zijn drie redenen te noemen:

1. Je hebt minder kosten en meer comfort

Een van de grootste voordelen van spouwmuurisolatie is de energiebesparing. Je voorkomt daar namelijk mee dat warmte in de winter verloren gaat en dat warmte in de zomer je woning binnenkomt. Dit zorgt ervoor dat je minder hoeft te stoken in de winter. Zo wordt je energierekening lager. In de zomer is het koeler woont en dat is fijn voor je wooncomfort. Daarnaast zorgt spouwmuurisolatie voor minder tocht en vocht in huis, wat leidt tot een betere luchtkwaliteit en gezondheid.

2. Je bespaart CO2-uitstoot

Bovenstaande redenen zijn goed voor je portemonnee en je wooncomfort, maar door te kiezen voor spouwmuurisolatie verminder je ook nog CO2-uitstoot en zorg je voor minder vraag naar fossiele brandstoffen. Zo draag je ook positief bij aan het verminderen van de klimaatverandering.

3. Je verhoogt de waarde van je woning

Een goed geïsoleerde woning is aantrekkelijker voor potentiële kopers, omdat alle bovengenoemde redenen. Mensen letten daar steeds meer op.

TIP: Ook je vloer

Je kunt de spouwmuren isoleren, maar ook je vloer isoleren zorgt voor een betere warmte- en geluidsisolatie in huis én het voorkomt vloerisolatie vochtproblemen en schimmelvorming. Dit zorgt ervoor dat de vloer zelf langer mee gaat, en je gezondheid niet aangetast wordt. 

De tweede vraag: hoe bescherm je vogels en vleermuizen?

Hoe behoud je de natuurlijke leefomgeving van vleermuizen en vogels, zoals huismussen en gierzwaluwen? Soms nestelen die namelijk in je spouwmuur.

Voor het isoleren van woningen met vogels of vleermuizen is ontheffing van de Wet natuurbescherming vereist. In gemeenten met deze ontheffing ben je als woningeigenaar verplicht om je woning op een natuurvriendelijke manier te isoleren. Deelnemende gemeenten hebben deze ontheffing voor eigenaren van koopwoningen (geen huurwoningen of appartementen). Het bedrijf Takkenkamp, met vestigingen in heel Nederland, biedt de oplossing met Natuurvriendelijk Isoleren. “Als een van de pioniers in Nederland op dit gebied hebben wij de expertise om particuliere koopwoningen op deze milieuvriendelijke manier te isoleren.”

Waarom natuurvriendelijk isoleren? “De Nederlandse Wet natuurbescherming beschermt vogels zoals huismussen, gierzwaluwen, spreeuwen en verschillende vleermuissoorten. Deze wet verbiedt het vernietigen van hun leefgebied tijdens isolatiewerkzaamheden. Het is niet langer toegestaan om spouwmuren of daken te isoleren zonder rekening te houden met deze dieren. Maar duurzaamheid is noodzakelijk om de CO2-uitstoot te verminderen. Natuurvriendelijk isoleren verenigt wetgeving en duurzame wensen, waardoor het mogelijk is om zowel de biodiversiteit als het klimaat te beschermen.”

Hoe werkt dat natuurvriendelijk isoleren? “Dieren krijgen de kans om te vertrekken voordat we beginnen met isoleren. Bovendien zorgen we voor nieuwe verblijfplaatsen voor deze dieren, en dit alles gebeurt in vier stappen. We geven vogels en vleermuizen de kans om de woning te verlaten, voordat we aan de isolatiewerkzaamheden beginnen. Dit doen we door openingen onder de dakrand te sluiten en flappen te plaatsen voor openingen zoals open stootvoegen in de spouwmuur. De dieren kunnen naar buiten, maar niet meer naar binnen. Dit gebeurt enkele dagen voor het isoleren en houdt rekening met het broedseizoen, de kraamperiode en winterrust van vleermuizen. We zorgen ook voor toekomstige verblijfplaatsen die zoveel mogelijk onzichtbaar in de spouw worden geïntegreerd, zonder in te leveren op isolatiecomfort.”

Natuurkalender vleermuizen

In Nederland stichten vleermuizen kraamkolonies in spouwmuren, achter betimmering en daklijsten, onder dakpannen, in spleten in de muur van kerktorens, in grotten, groeves, onder betonnen bruggen en in parkeergarages. Ze vreten duizenden nachtvliegende insecten op een avond: muggen, motten, nachtvlinders, gaasvliegen, kevers, vliegen en soms een rups. Na de vangst gaan ze even rustig hangen op een schuilplaats om hun prooi te verteren. Zelf worden ze ze gegeten door uilen en katten.

Op de website van Takkenkamp vond ik deze interessante informatie over het aanbrengen van vleermuiswerende maatregelen. “Dat moet plaatsvinden volgens de natuurkalender. Hieronder zie je enkele belangrijke punten om te onthouden.”

	Winterperiode – Toegestaan, maar de woning is pas vleermuisvrij ná de winterperiode.		Toegestaan, na 5 dagen is de woning vleermuisvrij.
	Effectiviteit vleermuiswerende maatregelen moet worden ingeschat door een ecoloog (avondtemperatuur 2 dagen achtereen >10˚C).		Kraamperiode – Niet toegestaan.

Winterperiode Tussen 1 november en 1 maart zijn vleermuizen inactief, vergelijkbaar met een winterslaap, en verlaten zelden hun schuilplaatsen om voedsel te zoeken. Het aanbrengen van vleermuiswerende maatregelen is dan mogelijk. Na 1 maart worden vleermuizen weer actief, dieren kunnen in de winter het pand verlaten om naar vorstvrije winterverblijfplaatsen te gaan.

Kraamperiode Tijdens de kraamperiode, globaal van 1 april tot 1 augustus, is natuurvrij maken onverantwoord en niet toegestaan. Volwassen vleermuizen zullen het pand verlaten, maar de jongen blijven achter. Maatregelen mogen niet worden aangebracht tussen 1 april en 1 augustus, ook met betrekking tot broedende vogels. Het natuurvrij maken van spouwmuren mag uitsluitend worden uitgevoerd door een erkend isolatiebedrijf binnen de methodiek van het pre-SMP (soortenmanagementplan).

Tips om dieren toch een plek bieden bij je gevel

Door slim te bouwen, of bestaande bebouwing aan te passen, kunnen we ook nu de natuur al een plek bieden. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van:

• Neststenen en dakpannen voor huismussen, gierzwaluwen, metselbijen en vleermuizen.
• Groene daken voor nestgelegenheid, voedsel en toevluchtsoord van verschillende dieren (en ook dat scheelt in energiekosten en verkoelt het huis bij zomerhitte).
• Rekken en geveloplossingen voor klimplanten.
• Halfopen bestrating (of het teveel aan bestrating eruit).
• Diervriendelijke straatverlichting.
• Bepaalde bouwaanpassingen in gevels, daken, goten en schoorstenen.
• Natuurlijke inrichting van het openbaar groen en wegbermen. Het helpt als gemeenten, bouwbedrijven en projectontwikkelaars en bewoners met elkaar in gesprek gaan over de inrichting
  van tuinen en het openbaar groen, zodat goede ecologische verbindingszones ontstaan. Kunnen er struiken worden aangeplant langs een straat tussen twee stadsparken, die weer in verbinding
  staan met een bos, landbouwgrond of een schooltuin? Hoe kunnen bermen,
  groenstroken, kanalen, vaarten en slootjes een goede ecologische verbinding
  vormen, die weer raken aan jouw groene knooppunt en dat van de buren?
• Websites voor meer info: www.checklistgroenbouwen.nl en www.bouwnatuurinclusief.nl