EETBARE TUIN * Mijn hele tuin Verderland wil ik zo eetbaar mogelijk maken voor mens en dier. Op mijn voormalige oprit achter een vrij hoge ligusterhaag heb ik 3 moestuinbakken gemaakt van de daar gewipte tegels. Die liggen echter het grootste deel van de dag in de schaduw. Wat kan ik daar neerzetten? Ik heb hier een lijstje eetbare planten verzameld die er prima kunnen staan. Moestuinieren in de schaduw kan gewoon!
Nog nooit heb ik in rijtjes getuinierd, want dat lukt me eenvoudigweg niet, het gaat bij mij altijd meer van de hatsekidee, zaaien maar, liefst meteen in de vollegrond, enisgzins uit de losse pols.
Als ik op sociale media alle ‘echte’ moestuiniers al in januari verlekkerd met zaadzakjes in de weer zie, word ik moe. Ik heb pas in maart zin in zaaien. Verder koop ik liever in het voorjaar op allerlei marktjes en evenementen graag diverse bijzondere planten per stuk, en zet ik die allemaal fijn door elkaar.
Door elkaar, ‘polycultuur’ heet dat met een officieel moestuinwoord, vind ik leuker en avontuurlijker en past beter bij mijn karakter 😉 Het wordt dus meer een eetbare border.
De plek die ik nu voor de moestuin heb, is een deel van de voormalige oprit. Aan de westkant staat een heg en het huis van de buren, en die twee obstakels nemen veel zon weg. Dus de drie moestuinbakken aan die zijde krijgen niet zoveel zon. Het is ook uitproberen: de ene schaduw is de andere niet. Er strijkt ’s ochtends wat zon over de ene bak, ’s middags over een andere bak, de middelste van de drie zit daar tussenin. Dat creëert dus in elke bak ook weer een heel andere biotoop. Ze liggen overigens niet in het donker, ze krijgen volop licht, alleen dus niet veel directe zon.
Ik ben gaan speuren en kom voor deze zijde van de moestuin uit op een aantal vaste bosrandplanten, inheemse kruiden en enthousiast bladgroen dat altijd wel groeit. Daarbij zijn er nog wat voedselbosplanten die van nature in wat schaduwrijkere, bosachtige biotopen groeien, of overal wel aardig gedijen.
Lijstje planten voor de schaduwmoestuin van Verderland
Verderland is de naam van mijn tuin, die inmiddels na wat omzwervingen via Boxtel en Tilburg in Wijbosch bij Schijndel is neergestreken. Hier lees je meer over Verderland.
Ik heb vast een hele lijst met eetbare planten voor in de (polycultuur) moestuin/voedselbostuin verzameld.
Bladgroente
- Andijvie
- Brave Hendrik
- Eeuwig moes
- Hosta > rauwe of gestoomde jonge scheuten, de bladeren gekookt of geroerbakt
- Klaverzuring (Oxalis)
- Kleine veldkers
- Kropsla
- Lepelblad
- Pluksla
- Raapstelen
- Rankspinazie
- Rucola
- Schapenzuring
- Spinazie
- Veldzuring
- Winterpostelein
Eetbare bloemen
- Akelei
- Campanula (klokjesbloem)
- Dovenetelsoorten
- Lievevrouwebedstro > blad, stengel en bloem eetbaar
- Maagdenpalm
- Viooltjes (inheemse)
- Wilgenroosje > bloemen en blaadjes
Kruiden/specerijen
- Daslook
- Engelwortel > alles eetbaar, smaakmaker
- Hondsdraf
- Kervel
- Moederkruid > gedroogde bloemen te gebruiken als specifieke smaakmaker/specerij in gebak en gerechten, of in thee
- Rucola
- Bieslook
- Koriander
- Peterselie
- Wilde marjolein
- Look-zonder-look
- Maggikruid (Lavas)
- Mierikswortel
- Zevenblad
Thee
- Agrimonie
- Citroenmelisse (woekert)
- Duizendblad
- Muntsoorten (woekeren)
- Vrouwenmantel
Bessen/kleinfruit
- Aalbes (Ribes rubrum)
- Alpenbes (Ribes alpinum)
- Appelbes (Aronia)
- Bosaardbei
- Blauwe bes
- Braam
- Gele ribes (Ribes odoratum)
- Jostabes (Ribes ×nidigrolaria)
- Kruisbes (Ribes uva-crispa)
- Loganbes (Rubus ×loganobaccus)
- Shallonfruit (Gaultheria shallon)
- Tayberry (Rubus ‘Tayberry’)
- Vlier (Sambucus nigra) > bessen altijd warm bereiden, bloemen lekker in thee en siroop
- Witte aardbei (Fragaria vesca var. alba)
- Zilverbes of olijfwilg (Eleagnus)
- Zwarte bes (Ribes nigrum)
Nog meer eetbaars in de schaduwmoestuin
- Klimplant: Schijnaugurk (Akebia quinata) > bladeren in de thee en vruchtvlees van de vrucht (pitten niet eten, zijn giftig)
- Eetbare wortel: Aardkastanje (Bunium bulbocastanum)
Inmiddels in de grond van de schaduwmoestuin
Ik heb nu geplant en ga kijken hoe dit zich ontwikkelt:
- Bieslooksoorten divers
- Engelwortel
- Moederkruid
- Olifantenlook op de wat zonnigere plek
- Palmkool (stond niet op mijn lijst hierboven, maar ik probeer het)
- Peterselie
- Kervel
- Kleine veldkers
- Kruisbes
- Mierikswortel
- Munt (in een teil)
- Lievevrouwebedstro
Ik ga nog zaaien: lavas, roomse kervel en rucola. Op een andere schaduwplek plant ik nog 2 olijfwilgen.
Aan de andere kant: snoeihete zonplek
Aan de overzijde van deze schaduwbakken heb ik een totaal andere uitdaging: een heel hete plek op het zuidwesten met een muur die dus enorm opwarmt in de zomer. Die ga ik later vullen en uiteraard maak ik ook daar een blog over.