Natuurdwalen in Nationaal Park Lauwersmeer

SLOW TRAVEL * Met Pinksteren was het eindelijk goed kampeerweer. We reden naar het noorden en ontdekten Nationaal Park Lauwersmeer: vol vogels, libellen, kevers en wilde planten. Ik geef tips voor de mooiste dwaalroutes en meer.

Het Lauwersmeer is een wildernis van water, eilandjes en ruige riet- en graslanden. Dat trekt veel vogels aan, er broeden wel meer dan honderd soorten. En ieder jaar overwinteren er tienduizend ganzen uit het hoge noorden. Verder kun je er bijzondere vogels als de lepelaar spotten, of – trots van de regio en lokker van vele vogelaars – de zeearend.

Er zijn allerlei uitkijkpunten, dus neem je verrekijker mee. Maar ook je fotocamera, of een loep, want er zijn vele wilde planten en insecten te ontdekken. Onze herkenningsapps hebben we veelvuldig geraadpleegd.

We zagen roze meidoorns, smeerwortel, bermen en weides met talloze wilde grassen, boterbloemen, rode klaver en madeliefjes, maar ook wat zeldzamere plantjes als scherpe fijnstraal.

Ook spotten we vlinders als dagpauwoog, hooibeestje en parelmot, en de harige rups van de grote beer. Verder vlogen er vele wilde bijen en hommels, maar ook hele ritsen waterjuffers en libellen, parend in de lucht, en scholen her en der tussen de halmen kevers als zwartpootsoldaatje, schijnboktor, bladsnuitkever, zwartkopvuurkever en hoefijzertijger.

Ooit een zee

Ooit was het Lauwersmeer de Lauwerszee, een baai waar de Lauwers op uitmondde, de grensrivier de tussen de provincies Groningen en Friesland. Na de watersnoodramp in 1953 werd deze locatie in het Deltaplan opgenomen, er waren al eeuwen plannen om het water hier te beteugelen, in 1969 kwam het ervan. De baai werd afgesloten van zee met een 13 kilometer lange dijk met sluizen. Zo ontstond een meer, met een heel andere biotoop, mede door nieuwe beplanting en bosaanleg door Staatsbosbeheer. In 2003 is het vogelrijke gebied benoemd tot Nationaal Park.

Mooiste gebied

De mooiste dwaaltochten maakten wij aan de zuidkant van het park, in de Kollumerwaard, het gedeelte van het Nationaal Park dat in Friesland ligt. Daar zijn twee gemarkeerde wandelingen van elk 5 kilometer te maken vanaf de parkeerplaats voorbij Natuurkampeerterrein De Pomp aan de Rijsdammerweg – deze fantastisch gelegen camping is momenteel helaas gesloten.

De twee wandelingen zijn te combineren tot één lange tocht voor wie door wil stappen. Bij nat weer: wees erop voorbereid dat de paden dan (zeer) modderig kunnen zijn.

De Vogelroute (witte wandeling) leidt naar een uitzichtpunt op een heuvel in het Zomerhuisbos en langs mooie moerassen en wateren.

De Diepsterbosroute (blauwe wandeling) leidt langs de flinke uitkijktoren De Reiddomp, die boven de boomkronen van het Diepsterbos uittorent, en vervolgens langs het Dokkumer Diep. Het bos is in de jaren zeventig aangeplant met populier, abeel, els en wilg. Inmiddels huizen er vele bosvogels, zoals buizerd en grote bonte specht. NB Deze wandeling kun je ook beginnen vanaf P-plaats Dokkumerdiep bij Dokkumer Nieuwe Zijlen. TIP voor onderweg: als je bij accommodatie Natuurlijk Kollumeroord in de zomermaanden een krijtbord langs de weg ziet staan, dan is het terras geopend voor koffie en kleine versnaperingen.

Vanaf de Kwelderweg kun je ook nog gaan kijken bij vogelkijkhut De Baak.

Heel donker

Nationaal Park Lauwersmeer is een Dark Sky-gebied, zodat je er een échte sterrenhemel kunt bewonderen. Ik schreef daarover eerder deze blog.

Dauwtrappen

Om half zes wakker worden en dan meteen het bos in, we reden ervoor naar het bezoekerscentrum Lauwersnest en kwamen erachter: dauwtrappen doe je het beste in gevarieerder gebied met open stukken, en dus ook in de zon, want in het bos loop je dan nog te veel in het kille donker. Op zich een mooie ervaring hoor – en daarna gelijk weer even bijslapen, of ’s middags een dutje doen om bij te tanken.

Natuurdwalen met een app

Omdat het toch leuk is om te weten wat je ziet of hoort, gebruikten we apps om extra te genieten.

Obsidentify > wilde dieren en planten, app van Waarneming.nl
Picture Bird > zang van vogels herkennen, betaald. Gratis is BirdNET, maar die app loopt regelmatig vast

We hoorden én zagen (heel snel, maar toch!) de wielewaal! Uniek! Ook klapwiekten de purperreiger en de kiekendief boven ons hoofd, zagen we zwaluwen luchtdansen, de gele kwikstaart boven het veld tjoepen, en de kievit parmantig op de akkers zitten, en hoorden we het gezang en geroep van de zwartkop, kleine karekiet, koekoek, graspieper en nog talloze andere vogels.

Vega in vissersland…

Voor degenen die nog vis eten zijn de plaatsen Zoutkamp en Lauwersoog (daar in het bijzonder: eetkeet ’t Ailand) een aanrader, maar wij als vega(n)s hadden daar niet veel meer te zoeken. En dat vonden we ook wel weer jammer: die folklore en gezelligheid van ‘een lekker visje happen’ is voor ons voorgoed voorbij. Wat zou een smakelijk en passend alternatief kunnen zijn? Een zeewierdelicatesse met een portie verse aardappelfriet recht van de akkers uit de buurt? Wij zouden er zeker voor terugkomen! En voor de mooie streek.