Meer dan de helft van de Italiaanse bergprovincie Trentino is bedekt met bossen. Ze zuiveren de lucht en beschermen dorpen en akkers tegen erosie. Ze bieden plek aan vele dieren en planten. Eén bos is extra bijzonder: het violenbos van Paneveggio.
UPDATE 2/11/18: Vier miljoen kubieke meter bos in de regio Trentino is vernietigd tijdens de Vaia-storm in 2018. Ook dit violenbos is jammerlijk verwoest: zie dit artikel en video op de BBC. Katia Vinco, mijn contactpersoon in de regio, schrijft op 20 december 2018: “In het natuurreservaat wordt momenteel veel werk verzet en geld geïnvesteerd om de bossen weer te herstellen. We zijn zelfs een project gestart om de bomen te redden en heel veel mensen (vrijwilligers, brandweerlieden, houthakkers, enz.) hebben zich verenigd en werken aan een oplossing. Het goede nieuws is dat we wel onze skipistes open konden stellen. Het Paneveggio-bos, waarover jij schrijft, is helaas inderdaad zwaar getroffen.”
UPDATE 26/2/2020: Er blijkt een oppervlakte van 19.000 m² natuur beschadigd en er moet 1200 kilometer aan bospaden worden hersteld. Alle belanghebbende lokale autoriteiten hebben het Trentino Tree Agreement ondertekend. Via fondsenwerving worden nu de eerste bossen herbeplant. Door te doneren via deze website kun je bijdragen aan dit omvangrijke project.
Topkwaliteit hout voor snaarinstrumenten
De Noorse dennen (Picea abies Karst) die in de vallei van Fiemme groeien, bestaan uit een topkwaliteit hout voor snaarinstrumenten. In dit ene bos is er nét de juiste mix van licht, warmte en vochtigheid. De bomen groeien daar traag en constant, wat maakt dat ze een heel dichte en gelijkmatige houtstructuur krijgen. Dit hout bevat nauwelijks foutjes of knoesten. De vezel is lang, recht en gezond. De jaarringen zijn regelmatig en even groot.
Dit hout is top
Al eeuwenlang weten ambachtslieden: dit hout is de top. Het is perfect voor het bouwen van een viool, cello of ukulele. Met dit hout krijg je een klankkast die een puur en harmonieus geluid met een bijzondere klankkleur voortbrengt. Ook de legendarische vioolbouwer Antonio Stradivarius gebruikte het voor zijn instrumenten. En vandaag zijn er nog steeds muzikanten en instrumentmakers die hier hun hout komen uitzoeken, dat dan meestal 200 tot 250 jaar oud is.
Geveld bij wassende maan
Ook een interessant feitje: de bomen worden alleen geveld in koude maanden, en traditiegetrouw bij wassende maan.
De houtkap en het bewaarproces wordt aangestuurd door de zogeheten Magnifica Comunita’ di Fiemme. Dit is een oude, lokale bestuursvorm in deze vallei, die ook over het bos gaat. Deze organisatie controleert de certificering van het hout.
Een van de boswachters, Giuliano Zugliani, leidde me rond. Kijk wat hij liet zien:
