AVONTUURLIJK TUINIEREN * Vorig jaar was het vreselijk heet, en afgelopen weken hadden we ook al volop hoogzomerse temperaturen. Hoe overleef je een hittegolf in de tuin? Door maatregelen te nemen en de schaduw te koesteren. En je beplanting een stuk meer ‘warmteproof’ te maken. Ik laat zien wat ik heb gedaan ter voorbereiding op nog meer warme periodes.
In mijn tuin regende het afgelopen zomers wékenlang he-le-maal niet. En oef, het was ook nog eens bloedheet. Vele planten en gras verschroeiden en verschrompelden en kraanwater geven was geen optie meer. Ook was het zoeken naar goede schaduwplekjes om te kunnen zitten.
Plannen voor het overleven van een hittegolf
Hoe overleef je de hitte? Met een goed stappenplan.
1. Schaduwplan
We hebben genoeg schaduw op ons erf, maar niet waar het oorsponkelijk enige terras was. Dat ligt pal op het zuiden. Het is daar wat lastig met een parasol goed plaatsen, want die is menigmaal de borders ingeklapt na een windstoot.
Nu hebben we twee houten pickcnickbanken. Deze banken kun je met z’n tweeën de hele tuin door sjouwen en ook aan elkaar zetten bij een groter gezelschap. We zetten ze nu in de schaduw onder onze paardekastanjes, die dan een natuurlijke parasol vormen.
Daarnaast hebben we losse stoeltjes en bankjes die we overal in de tuin op schaduwplekken kunnen neerzetten. Wel even opletten bij de eik met het processierupsennest. Toen ik daar een middagje onder had liggen relaxen, zat ik dagenlang onder de jeukbultjes. Niet relaxed dus.
Verder heb ik ons kapschuurtje opgeschoond. Voorheen hadden we dat rommelig volgestouwd met tuinmeubels, gereedschap en dingen-waarvan-we-even-niet-wisten-waar-ze-moesten. Ik heb er een geweldige hangstoel in gehangen van Tropilex (gekregen – zie verderop) en allerlei spullen uit de kringloopwinkel en nog wat krijgertjes bij elkaar gestyled voor een leuk sfeertje. ’s Ochtends heb je hier wel zon voor een koffiemoment, overdag en ’s avonds zit je hier heerlijk in een schaduwhoekje, met zicht op onze vlindertuin. Ik kan er zelfs aan een tafel werken.
2. Waterplan
Water is essentieel in tijden van droogte. Nu heeft onze charmante boederij een rieten dak, geweldig, maar daar kan dus geen regengoot onder. Wat we nu doen: zodra er regen is voorspeld, zetten we op strategische plekken grote emmers en bakken en zelfs de kruiwagen, zodat daar water in kan druppelen. Dat water gieten we vervolgens in een regenton die vlakbij de borders staat die het meest water nodig hebben. De regenton heeft een kraantje, zodat we gieters kunnen vullen.
Daarnaast hebben we een teiltje om voeten in te koelen en voor hele hete dagen een opblaaszwembad dat precies past op een nieuw terras van geel gravel-zand, zodat we geen gele plek op het gras krijgen. Dat terras is vlakbij de regenton, dus op een gegeven moment kunnen we dat water daarin overhevelen.
Lees ook mijn blog over een alcoholvrije borrel voor hete dagen.
3. Plantenplan
De plekken waar vorig jaar de planten echt vergingen van de hitte, ben ik langzaamaan aan het herbeplanten met nieuwe soorten die goed tegen droogte en warmte kunnen. Bij elke kwekerij waar ik kom, vraag ik daar speciaal om. Ik heb nu het volgende neergezet, of expres laten staan en zelfs laten uitzaaien:
Vaste planten:
- Stijf ijzerhard (Verbena bonariensis)
- Bieslelie (Sisyrinchium striatum)
- Venkel
- Kaardenbol (Dipsacus)
- Bergamotplant (Monarda)
- Crocosmia
- Vuurpijl (Kniphofia)
- Helianthus ‘Lemon Queen’
- Zonnehoed (Echinacea)
- Herfstasters
- Kardoen
- Vijg
- Toorts (Verbascum) – diverse soorten
- Hemelsleutel (Sedum)
- Salie – diverse soorten zoals Salvia nemorosa en Salvia horminum, verder heb ik de prachtige tweejarige Salvia sclarea die uitstekend op droge zandgrond floreert (ruikt wel apart).
Lees ook mijn blog over hitteproof planten voor meer plantnamen.
Eenjarigen en zomerknollen die goed gedijen in warmte en droogte:
- Afrikaantjes
- Dahlia’s
- Zinnia’s
- Gladiolen
Daarnaast hebben we hele stukken gras weggehaald en op de vrijgekomen stukken heesters gezet, of wilde bloemen zoals klaproos en korenbloem ingezaaid. En op andere delen gaat het ‘onkruid’ z’n gang:
- Boterbloem
- Paardenbloem
- Weegbree
- Perzikkruid
- Duizendblad
- Diverse klaversoorten
- Kamille
- Malva
- Driekleurig viooltje
- Zuring
Dat zijn inheemse planten voor onze zandbodem en die doen het goed, ook in de warmte. Veel beter dan gras. En dit soort diverse beplanting is ook nog eens een stuk beter voor de biodiversiteit dan suf gazon. Het gonst er van de insecten en dat maakt het weer tot een topplek voor vogels, kikkers, vleermuizen, slakken en mollen.
Tropenrooster: lekker hangen tijdens een hittegolf
Tijdens een hittegolf kun je maar beter een tandje terugschakelen en gaan luieren. De getoonde hangstoel die ik in onze schaduwrijke kapschuur hing, heb ik cadeau gekregen van Tropilex. Hun hangmatten en hangstoelen worden handgemaakt in Colombia, India en Shanghai. “We houden de productie zo nauw mogelijk in de gaten en bezoeken zelf de ateliers en letten op de arbeidsomstandigheden”, schrijft het bedrijf. “De houten standaarden zijn FSC-gecertificeerd. We proberen zo goed mogelijk uit te zoeken waar de grondstoffen vandaan komen en onder welke omstandigheden ze worden gewonnen.” Als lid van One Percent for the Planet doneert Tropilex minimaal 1% van de jaarlijkse omzet ter ondersteuning van non-profitorganisaties die milieu- en duurzaamheidsproblemen aanpakken, zoals de The Ocean Cleanup en Trees for All.
