DE TRANSITIE * In buurtschap Groot Dochteren, vlakbij het Gelderse dorp Laren, gaat vanaf 1 december burgerboerderij De Patrijs van start op een eigen plek. Het is een aanstekelijk voorbeeld van een klassieke boerderij die de nieuwe eigenaren omturnen tot een boerderij die past bij de toekomst.
Op een groot parkeerterrein in het stadje Lochem staat een grote keet. Naast de deur hangt een codekastje. Er komt een man met een boodschappentas aanlopen, hij tikt een code in, verdwijnt naar binnen en komt even later met een volle tas naar buiten. Hij heeft zijn lokale verswaren weer in huis voor het weekend. Meneer is een van de 1500 leden van burgerboerderij De Patrijs en dit is een van de vier verslokalen. Via een app kan hij dagelijks terecht bij deze onbemande plekken in Lochem, Eefde, Vorden en Zutphen voor verse zuivel, kaas, groente, fruit, vlees en andere producten.
Crowdfunding en 1500 leden
Honderden bewoners uit de regio kochten via crowdfunding een certificaat om zo mede-eigenaar geworden van de boerderij. Dat leverde ruim een miljoen euro op, daarnaast zijn er gelden van de Rabobank, een investeerder uit de buurt, eigen geld van Johannes, en geld van een stimuleringsfonds om de aankoop en ontwikkeling van De Patrijs mogelijk te maken.
Voortrekkersrol
De Patrijs heeft een voortrekkersrol in de landbouwtransitie. Een gangbaar, gemiddeld melkveehouderij van een boerenpaar dat met pension gaat, wordt nu omgevormd naar een ecologisch gemengd bedrijf dat duizenden burgers in de regio van voedsel voorziet. De boerderij wordt verder een ontmoetingsplek voor leden en geïnteresseerden om bij te dragen aan een betere band tussen boer en consument. Je kunt De Patrijs zien in de traditie van coöperatieve boerderijconcepten zoals Herenboeren en Lenteland-boerderijen. Organisatie-ecoloog Johannes Regelink doet het op zijn manier.
Lokale teelt
Johannes werkt samen met zijn vriendin Joanne Malotaux en een team. Ze gaan De Patrijs komende jaren veranderen op het gebied van een gezonde bodem en landschap, korte ketens en natuur-inclusieve landbouw. Het enige wat ze momenteel nog nodig hebben is extra grond voor nog meer lokale teelt. Ze willen zo snel mogelijk te stoppen met het importeren van veevoer door meer voer op eigen land te telen. Ook willen ze meer granen en peulvruchten verbouwen. Daarom zijn ze op zoek naar meer akkers in de buurt van de boerderij.
Mee in de plantaardige transitie
Ook gaat De Patrijs mee in ontwikkeling van producten. Dit jaar heeft Johannes naast veldboon en tarwe ook de peulvrucht lupine geteeld in samenwerking met een collega-boer. Peulvruchten zijn gewassen die stikstof uit de lucht vastleggen. Zo kan het met weinig bemesting eiwitrijke boontjes maken. Lupine is een goede lokale vervanger voor bijvoorbeeld sojabonen. Er is minder land nodig voor plantaardige eiwitten, dan voor dezelfde hoeveelheid dierlijke eiwitten.
Stagiair Hugo Rouwenhorst heeft de lupinebonen gefermenteerd en er tempeh van gemaakt. Binnenkort ligt dat product in de verslokalen:
Lokale producten het land in met de post
Naast dit soort innovaties draagt De Patrijs ook bij aan het in de markt zetten van producten van collega-boeren, zoals brievenbuskaas:
Zelf kijken bij De Patrijs
Voor info over rondleidingen en het inloopuurtje kijk op de site.