AVONTUURLIJK TUINIEREN * In een volledig betegelde tuin word je niet happy: bij hitte brand je weg, bij hoosbuien staat je halve terrein blank. En verder hebben belangrijke tuindieren er niets te zoeken, enne… hoe gezéllig is het nou, zo’n kale steenmassa? Maar ja, je wilt óók ergens zitten en je fiets, kliko of auto stallen en ergens lopen. Wat voor soort tegels of verharding kies je voor terrassen en paden?
In je tuin heb je liefst zo weinig mogelijk verharding, want hoe meer groen en natuurlijke materialen, hoe beter je de volgende dingen kunt ‘managen’:
- minder verschroeiende hitte (groen verkoelt én zorgt voor schaduw)
- betere waterafvoer bij hoosbuien
- meer leven in de tuin (egels, vlinders, vogels en andere dieren die belangrijk zijn)
Toch wil je op bepaalde plekken wél wat stevigheid en dus verharding hebben, omdat je wilt parkeren, zitten en stallen.
In deze blog toon ik allerlei mogelijke materialen voor je terrassen en paden. Ik adviseer om voor oplossingen te kiezen die zowel ‘het groen’ als ‘het grijs’ creatief combineren. Maak een mix van materialen: op de plekken waar je echt goed wilt zitten/stallen/parkeren kies je voor slimme verharding zoals waterdoorlatende tegels en stenen, op de paadjes en hoekjes waar je minder intensief gebruik van maakt, kun je andere materialen gebruiken.
Ik laat je zien wat ik afgelopen jaren zoal ben tegengekomen. Wie weet haal je er inspiratie uit, voor je eigen tuin.
Grind
Grind bestaat uit ronde steentjes uit rivieren afkomstig in allerlei kleuren en groottes. Hoe fijnkorreliger het grind, des te makkelijker het wegrolt/schiet.
Gebroken grind is wat hoekiger en drukt in de grond, waardoor het beter blijft liggen. Leemgrind is gemengd met leem waardoor het samenkleeft en beter blijft liggen. Grof grind blijft langer los liggen dan fijn grind.
Toepassing: opritten, kleinere zitjes, paadjes. Voor grotere terras-oppervlakken is gewoon grind te hinderlijk, want je stoelen zakken erin weg of schuiven moeilijk op, en je loopt het naar binnen in schoenzolen met een open profiel waar de steentjes tussen blijven klemmen.
TIP Het is wel bijzonder om kiezels te hebben, omdat je er lekker in kunt snuffelen, soms vind je er zelfs een fossiel tussen.
TIP Door grind wekelijks te harken, krijgt plantgroei geen kans. Scheelt een hoop gewied op de knieën.
Grit, split, stol en steenslag
- Steenslag of grit bestaat uit gebroken natuursteen, bouwpuin of betongranulaat.
- Split is nog fijnere steenslag, dat je ook wel op natuurlijke fietspaden ziet. Het bestaat er in goudgeel (Dololux of Gravier d’Or) of rood. De dikte van de korrel is leverbaar in verschillende gradaties.
- Stol bestaat uit een mengsel van grind, zand en leem. Het verdicht wat meer dan leemgrind.
Toepassing: opritten, terrassen en paden.
Hoe aanleggen: graaf het te vullen gedeelte uit tot zeker 20 tot 30 centimeter. Leg daar een biologisch (op lange termijn afbreekbaar) worteldoek op. Stort daarop een mengsel van bouwzand en puingruis en maak een kantopsluiting. Op het zand/puin stort je 8 tot 10 centimeter fijnsplit, dat je met een trilplaat ‘indrilt’ (of aanstampt met een tuinrol). Het klinkt dan in tot 5 tot 7 centimeter.
TIP Eens per maand vegen en ongewenste plantgroei blijft zoveel mogelijk weg.
Houtsnippers of schorssnippers
Snippers van hout of schors beperken onkruid en zorgen dat wind en water geen vat krijgt op met name zandgrond, het houdt de grond bovendien vochtig, wat fijn is in hete periodes. Het is organisch materiaal dat binnen enkele jaren verteert/composteert tot humus – op zich heel gunstig voor je bodemstructuur en je planten en ander tuinleven, maar dat betekent wel dat je het regelmatig moet aanvullen.
Houtsnippers bestaan uit takken van allerlei struiken en bomen die met blad en al worden versnipperd in een hakselaar. Bij veel gemeentewerven kun je houtsnippers afnemen. Houtsnippers hebben het nadeel dat je ze jaarlijks moet aanvullen.
Snippers van schors en met name dennenschors gaan onder goede omstandigheden vijf jaar mee, want dit vergaat trager. Het is veelal afkomstig van (zee)dennen uit Zuid-Frankrijk of Portugal en ik vraag me af of het wel ecologisch verantwoord is om het te gebruiken.
Toepassing: paadjes in bosachtige tuin, in de moestuin, onder bomen waar gras niet wil groeien.
Cacaodoppen
Cacaodoppen zou je kunnen zien als vervanger voor houtsnippers. Ik gebruik ze zelf meer als mulchlaag in de borders, want ze vergaan ongeveer net zo snel, of sneller als houtsnippers.
Perzik, abrikoos en hazelnoot
Er wordt in de handel inmiddels ook een vrijwel onverslijtbaar plantaardig alternatief voor grind of houtsnippers aangeboden: perzikstenen of hazelnootdoppen of abrikoospitten.
Toepassing: paden waar je niet dagelijks veel over loopt of rijdt.
Schelpen
Schelpengruis, voor paadjes zoals je ze ook wel in duingebieden ziet, wordt vaak gewalst met klei. Dat maakt dat het gruis hecht tot een ferme toplaag. Mooi bijeffect: in heldere nachten licht het op, net als wit grind.
Toepassing: kleinere terrassen en paden.
Waterdoorlatende tegels
Door het bedrijf Totaaltegel werd ik gewezen op hun nieuwe assortiment op het gebied van tuintegels die waterdoorlatend zijn. Daar zitten mooie soorten tussen. Ik maakte deze selectie:
Er bestaan sjieke keramische tegels die licht in gewicht zijn en een hoge waterdoorlating hebben, zoals de X1 Decor (rechts op de foto), een van de terrastegels van Totaaltegel. Ik vind dit een mooie, klassiek ogende oplossing. Dit soort tegels bestaan er ook in effen natuurtinten.
Toepassing: terras.
Ik vond tussen de tuintegels van Totaaltegel ook deze keramische klinker ZOAK in verschillende tinten. Deze ‘normaal’ ogende terrassteen is 100 procent waterdoorlatend en werkt als een spons die regenwater tot 30 millimeter per minuut per m² kan verwerken. Je moet ‘m wel op een bepaalde manier aanleggen (zie afbeelding). Zo gaat het regenwater direct de grond in, daar waar het hoort. Dus putten, goten en afvoeren zijn dan overbodig.
Toepassing: terrassen en paden.
Grasbeton
Er bestaat ook nog zoiets als grasbeton, dat veel gaten heeft voor het doorlaten van laagblijvende plantjes als klaverzuring, kruiptijm en sedum.
Toepasssing: parkeerplaatsen, paden en opritten
(Her)gebruik bestaande tegels
Heb je een tegeltuin, dan kun je de tegels en materialen hergebruiken:
Onder: met stukken onregelmatige natuursteen of gebroken tuintegels maak je een avontuurlijk pad, of je maakt een dambordpatroon van sedum en gebroken grind of grit.
Linksboven: paar tegels eruit voor kruiden, direct te plukken voor je thee!
Links: met specie afgewerkt, wat natuurlijk nog strakker zou kunnen, als je dat wilt.
Alles in één
Kun je niet kiezen? Gebruik dan een interessante, speelse mix van steentjes, tegels, keien en grind en maak daar een vloeiende beweging mee door je tuin.
Hout of composiet
En dan is er natuurlijk nog hout, of houtcomposiet (houtvezels met kunststofvezels).
De passages over waterdoorlatende materialen schreef ik i.s.m. Totaaltegel. Deze informatie past bij mijn groene missie: meer natuur in je leefomgeving.