AVONTUURLIJK TUINIEREN * Hoe maak je een kalebas-vogelhuisje? Er bestaan zogenaamde ‘birdhouse’ kalebassen en zoiets fabriceren, dat leek mij wel geinig. Ik laat je zien hoe ik dat deed.
Ooit zag ik in de geweldige groentetuin van theetuin en kwekerij De Boschhoeve in Wolfheze en bij bezoektuin De Luie Tuinman in Ruinen de meest geweldige kalebassen ranken aan pergola’s. Ook had ik eens een birdhouse gourd gespot. Dat bleef in mijn hoofd rondzingen en toen ik vorig jaar mijn achtertuin onttegelde, vond ik het tijd om zoiets eens te proberen.
Kalebassen zijn familie van de meloen, courgette, pompoen en komkommer. Je hebt ze in heel veel verschillende vormen, zelfs hele gekke slangachtige, die zich in allerlei rare bochten wringen.
Rechtsboven zie je de ‘Speckled Swan‘ oftewel de gespikkelde zwaan, naar de lange zwanenhals en de vlekjes.
Stap 1: Zaaien
Eind april, begin mei is het tijd om kalebaszaden eerst binnenshuis te zaaien. Ze houden van vochtige grond en onderwarmte: de tien zaden die ik dit jaar zaaide uit mijn eigen kalebas, kwamen alle tien op, nadat ze een paar dagen in een bakje vochtige Bio-Kultura-potgrond op de vensterbank boven de verwarming stonden. Dit in tegenstelling tot hun ‘moeder’, want die eerste kalebas kweekte ik op uit zaad dat ik bestelde: van die 10 zaden kwam er maar ééntje uit. En aan die éne plant kwam één kalebas groeien! Daar hing-ie, pontificaal boven de vijver te bungelen in de zon.
TIP: Zaden van kalebassen zijn keihard. De kiemplant moet flink kracht zetten om zich van die dikke huls te ontdoen. Weersta de verleiding het plantje daarbij te helpen: de kans op beschadiging is te groot en het is júist belangrijk dat-ie het zelf kan: dat wordt dus een sterke plant.
Planten in de vollegrond: na IJsheiligen, en/of bij een minimumtemperatuur boven de 15 graden.
Plek: bij een klimboog of -rek, zonnig, uit de wind. Mijn kalebasplant werd ongeveer 3 meter in lengte.
Voeding: ik heb er af en toe wat met water aangelengd bokashi-vocht bij gegoten.
Bloem: er komt tegen de avondschemering een tere witte bloem aan. Je hebt mannetjesbloemen (smal steeltje) en vrouwtjesbloemen (bol buikje als ‘steel’) en die bevruchten elkaar via bestuiving door insecten. Op een gegeven moment zie je de vrouwtjesbloem ‘uitbuiken’ tot een bolletje en dat gaat groeien en groeien. Sommige bolletjes sterven gedurende het proces helaas af.
Stap 2: Oogsten en drogen
Eind oktober – voor de eerste nachtvorst – knipte ik met een snoeischaar de kalebas van de plant, met de steel er nog aan. De vrucht was toen mooi egaal groen en groeide al een tijdje niet meer.
Ik heb kalebas de hele winter bovenop de verwarming gezet en in de gaten gehouden. In het begin kwam er ietsje schimmel bovenop de bast, die wreef ik er met een droog doekje af.
Een kalebas droogt traag, steeds een ‘laagje’ en krijgt daardoor een marmerachtig uiterlijk.
Stap 3: Boor er een gat in
In de kalebas kun je een gaatje maken voor een vogelgat. Mijn vriend boorde een gat van 32 millimeter voor de koolmees, want die zie ik veel in de buurt hier. Op de site van de Vogelbescherming kun je zien hoe groot de gaten en maten moeten zijn voor verschillende vogels.
Vervolgens schudde hij er een hele berg aan zaden uit, minimaal 100! Leuk om uit te delen.
Stap 4: Maak een hangsysteem voor je kalebas-vogelhuisje
Van twee stukjes hout maakte mijn vriend een soort ophanghoudertje dat hij tegen de schuur schroefde en waar hij de kalebas in lijmde. Je ziet op internet ook kalebassen die in een boom bungelen, maar dat leek mij niet zo relaxed voor een vogelnestje: dat het in de wind gaat swingen.
Er zijn dit seizoen helaas geen mezen in komen broeden, maar wie weet komen ze volgend jaar nog. Verder staat deze kalebas gewoon supergrappig en is het een conversation piece voor tuinbezoekers.
Ik ga dit jaar weer deze (want ja, ik heb tien planten nu!) en andere kalebassen planten, omdat ik het superleuke gewassen vind én je van kalebassen van alles kunt maken, natuurlijk een nieuw kalebas-vogelhuisje, maar ook lantaarns met gaatjes, planthangers of vogelbadjes. Of ik maak een maraca, een percussie-instrument gevuld met gedroogde bonen, dat je ritmisch kunt schudden.
Heb jij al eens iets van een kalebas gemaakt?
Wordt vervolgd!