DUURZAME LIFESTYLE * Natuurlijk afscheid nemen, krijgt steeds meer betekenis. In de uitvaartbranche is duurzaamheid een steeds belangrijker thema. Veel mensen willen namelijk ook met het laatste afscheid een positieve impact hebben op de planeet. Voor elke traditie bestaan inmiddels milieuvriendelijke mogelijkheden, ook zijn er nieuwe manieren om afscheid te nemen. Op die manier kan elke uitvaart persoonlijk en zinvol blijven én tegelijkertijd verantwoord zijn.
1. Biologisch afbreekbare urnen en kisten
Voor een klassieke kist is veel hout nodig, dat vaak ook nog chemisch behandeld wordt. Traditionele urnen worden veelal gemaakt van metaal of keramiek, materialen die niet zo makkelijk door de natuur worden afgebroken. Inmiddels bestaan er biologisch afbreekbare urnen en kisten, een van de belangrijkste stappen richting een duurzame uitvaart. Deze producten zijn gemaakt van natuurlijke materialen zoals bamboe, wilg, of zelfs papier-maché, die in de natuur opgaan zonder schadelijke resten achter te laten. Bovendien komen deze materialen uit hernieuwbare bronnen, zodat de impact op het milieu minimaal is, en er ook geen bossen voor te hoeven worden gekapt, of ertsen hoeven te worden gemijnd en vervoerd.
2. Chemievrije conserveringsmethoden
Chemicaliën zoals formaldehyde die traditioneel gebruikt worden bij het balsemen, zijn schadelijk voor het milieu. Ze zijn giftig, dus sijpelen in de bodem en het grondwater, met langdurige vervuiling als gevolg. Alternatieven zoals het gebruik van essentiële oliën en koeling zijn meer natuurlijke manieren om het lichaam te conserveren voordat de uitvaart plaatsvindt.
3. Duurzame bloemkeuzes
In de gangbare bloemsierteelt wordt nog veel gewerkt met chemische bestrijdingsmiddelen, kunstmest en plastic verpakkingen. Ook is er ook veel import uit verre landen. Bij traditionele uitvaarten ligt er soms een enorme bloemenzee die na de ceremonie al afval is. Dat is op jaarbasis een gigantische hoeveelheid. Je ziet steeds meer bewuste consumenten nu voor een uitvaart slow flowers kiezen: bloemen van het seizoen, van een lokale teler die bij voorkeur biologisch werkt.
Een idee is iedereen te vragen één bloem mee te nemen. Een bloemist kun je dan de opdracht geven een basis te bedenken waar die bloemen in of op kunnen, zoals een mooie grote tak of een speciale vaas. Er bestaat ook een band met gleufjes die om de kist gestrikt kan worden, waarin iedereen een bloem kan steken. De nabestaanden kunnen de bloemen meenemen en er met een kunstenares een ecoprint van maken, de bloemen drogen of er herdenkingspapier van laten maken.
Bloemiste Fennie Bierings van FlowerWise uit Tilburg maakt rouwwerk dat de seizoenen volgt. “Dus je krijgt geen standaardstuk met rozen. In de winter maak ik iets met verschillend groen, van mooie grillige appeltakken met mossen of gedraaide druivenranken. Die zijn superdecoratief. Daar kan ik diepte mee maken en vervolgens vul ik aan met wat er op dat moment beschikbaar is, bijvoorbeeld dennenappels of grassen of zelfs paddenstoelen van een kweker. En als de klant er dan nog kleur in wil, dan kunnen we kiezen om daar één gangbare bloemsoort in te verwerken. Zo kan ik ook de kist met rotsachtige stenen beleggen, met mos en siergrassen ertussen. Mensen die naar mij toekomen, hebben meestal al liefde voor de natuur, dus die staan hiervoor open. Ik vraag dan hoe de overledene was en bedenk samen met hen wat er passend en mogelijk is. De klanten die hiervoor kiezen zijn toch de voorlopers, mensen die zich bewust zijn geworden van de verspilling en vervuiling.”
4. Natuurbegraven
Natuurbegraven gebeurt al eeuwenlang en is de laatste decennia enorm in opkomst. De overledene wordt begraven in een mooi en beschermd natuurgebied, waar het graf geen negatieve impact heeft op het milieu, en het landschap niet wordt verstoord. Bovendien is het een aangenamere plek dan een drukke stedelijke begraafplaats, die ikzelf vaak nogal als prikkelrijk ervaar.
5. Resomeren
Een relatief nieuwe, maar steeds populairder wordende optie in de duurzame uitvaartbranche is resomeren, ook wel bekend als watercrematie. Hierbij wordt een oplossing van water en kaliumhydroxide gebruikt om het lichaam op een milieuvriendelijke manier te ontbinden. Resomeren heeft een groot voordeel, en dat is de flinke vermindering van de milieu-impact vergeleken met traditionele crematie. Het verbruikt stukken minder energie en produceert bovendien geen emissies van koolstofdioxide of andere vervuilende stoffen. Een waardig alternatief voor traditionele begrafenis- en crematieopties die perfect past in de filosofie van een duurzame laatste eer.
6. Toekomst: composteren ofwel veraarden
In Duitsland en de Amerikaanse staat Washington kan het al: humusatie of veraarden. Het wordt gezien als een ecologisch alternatief voor begraven en cremeren. Om een overledene te kunnen composteren moet het lichaam (zonder dat het wordt gebalsemd) tien dagen worden ingevroren. Daarna wordt het lichaam in een betonnen compostbak geplaatst. In slechts een paar weken zal het lichaam dan veranderen in compost, die bijvoorbeeld kan worden gebruikt bij de aanleg van nieuwe natuur. In Nederland is composteren van overledenen nog niet toegestaan, maar de stichting Veraarden is bezig het procedé op te laten nemen in de nieuwe Uitvaartwet. Studenten aan de opleiding Industrial Design Engineering van de TU Delft bogen zich al over de ontwerpvraagstukken rondom veraarden.
Meer weten
Meer weten over het plannen van een milieuvriendelijke uitvaart? De samenwerking tussen PC Uitvaart en Greenleave is een initiatief om actief in te zetten op het realiseren van 100% duurzame uitvaarten. Bezoek de website of neem contact om te ontdekken wat dit betekent voor een duurzamere toekomst.